‘De giftigste man van Sliedrecht’: ziek door bespoten groenten uit eigen tuin

Al 45 jaar lang woont Ted van der Vlies samen met zijn vrouw recht tegenover de fabriek van DuPont in Sliedrecht. Van der Vlies heeft een extreem hoge waarde PFOA in zijn bloed door het eten van met gif bespoten groenten en fruit. Hierdoor heeft hij leukemie en huidkanker opgelopen. Hij wordt daarom ‘de giftigste man van Sliedrecht’ genoemd. Hieronder lees je onder andere meer over zijn verhaal. 

Door Julia Verschoor

Uitstoot giftige gassen DuPont/Chemours

De stof PFOA, ook wel perfluoroctaanzuur, is een zeer giftige stof die jarenlang door DuPont is gebruikt om teflon koekenpannen mee te maken. In 2012 is de fabriek gestopt met het gebruik van PFOA, maar in het bloed van personeel en omwonenden worden extreem hoge concentraties gemeten. Hierdoor worden ze massaal ziek. Zo ook van der Vlies die al die tijd groenten uit eigen tuin at, terwijl de fabriek veel rookpluimen publiceerde die terecht kwamen in zijn moestuin.

25 jaar lang blootstelling

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft in 2016 onderzoek gedaan naar de effecten van blootstelling aan PFOA van omwonenden van DuPont/Chemours in Dordrecht. Uit de schatting blijkt dat omwonenden jarenlang via de lucht kunnen zijn blootgesteld aan hogere waarden PFOA dan voor een chronische blootstelling is toegestaan. In het meest ongunstigste geval is deze grenswaarde 25 jaar lang overschreven. Dit is ook het geval bij van der Vlies, hij heeft 157.9 microgram per liter in zijn bloed. Dit maakt hem de giftigste man in de regio.

Van der Vlies at jarenlang uit zijn moestuin, maar helaas was hij niet de enige die van de moestuin smulde. Zijn kleinkinderen komen elke zondag langs en eten dan graag appels. Van der Vlies weet zeker dat hij niet de enige is die puur vergif binnen heeft gekregen.

EenVandaag
“Jarenlang heeft hij gesmuld van groenten uit de eigen moestuin. Stoofpeertjes, een perenboom, een kas vol met tomaten, hij at het allemaal. Nu durft hij niet meer.”

Schikking in VS

Het is al geruime tijd bekend dat uitstoot van giftige stoffen zeer schadelijk kan zijn. Dit is dan ook niet de eerste zaak van DuPont en Chemours. Begin dit jaar schikten zij in de Verenigde Staten voor een bedrag van 670 miljoen dollar een zaak die aangespannen was door 3550 omwonenden van een vervuilde fabriek in Parkersburg, West Virginia. Dit zag op blootstelling aan vervuild lucht- en drinkwater door uitstoot en gebruik van giftige C8 (ook wel PFOA) in de jaren 60. Deze blootstelling zorgde voor nier- en teelbalkanker door hoge concentraties gif in het bloed van werknemers en omwonenden. Ondanks dat de zaak geschikt is, ontkennen DuPont en Chemours dat zij fouten hebben gemaakt.

In principe biedt de situatie in de Verenigde Staten handvatten en perspectief voor een juridische procedure voor de Nederlandse werknemers en omwonenden. Over de uitstoot van C8 lopen er al allerlei collectieve acties bij meerdere advocatenkantoren, zoals SAP Advocaten en Holla Advocaten.

In de procedure moet wel een onderscheid gemaakt worden tussen omwonenden en werknemers. Voor werknemers staat immers de werkgeversaansprakelijkheid route open, waarbij er een grote zorgplicht op de werkgever rust. Natuurlijk staat het om meerdere redenen ook wel los van de situatie hier, wij kennen immers ook een andere wetgeving met minder riante vergoedingen en hogere eisen omtrent de bewijslast. Daarbij komt dat Chemours zich beroept op vergunning die de provincie Zuid-Holland aan hen verleende en stelt daarom ook dat de emissies altijd binnen de grenzen van de vergunning zijn gebleven.

Bloedonderzoek 

Eerder werd er al een bericht in RTV Rijnmond gepubliceerd dat de overheid de mogelijkheid biedt om gratis bloedonderzoek onder omwonenden van Dordrecht, Papendrecht en Sliedrecht te laten doen. Het gaat om inwoners die tussen 1970 en 2012 één jaar of langer in de buurt van een van de fabrieken van DuPont of Chemours hebben gewoond. Naar verluidt zal het onderzoek deze maand uitgevoerd gaan worden. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu draait voor deze kosten op.

Inmiddels heeft Sharon Dijksma (staatssecretaris Infrastructuur en Milieu) in een brief op 3 oktober 2017 aan de Tweede Kamer een toezegging gedaan dat zij een lijst voor potentiële zeer zorgwekkende stoffen (ZZS) gaat opstellen. Wat mij betreft mosterd na de maaltijd..

As we speak doet RIVM meer onderzoek. Daaruit moet blijken of omwonenden van DuPont en Chemours veilig uit hun tuin kunnen eten. De resultaten worden begin 2018 verwacht. Voor nu raadt toxicoloog en onderzoeker Jacob de Boer van de Vrije Universiteit in Amsterdam omwonenden af om groenten en fruit uit eigen tuin te eten.

Ik verwacht dat als het onderzoek van RIVM en de Boer volledig afgerond is er meer duidelijkheid is en zich er nog meer slachtoffers zullen gaan melden voor het opstarten van een civiele procedure. Het gaat dan niet enkel meer (ex-)werknemers aan waardoor er veel meer slachtoffers kunnen zijn. Wordt ongetwijfeld vervolgd.