Crocs zakt moed in de schoenen: geen modelrecht

Crocs: je haat ze of houdt van ze. Tot welk kamp je ook behoort, de rubberen klompen zijn met ruim 300 miljoen verkochte exemplaren een groot succes. Geen wonder dat er veel namaak varianten op de markt worden gebracht. Crocs liet daarom in 2004 een modelrecht op het uiterlijk van de schoenen registreren. Volgens het Europese Hof van Justitie is de modelinschrijving echter nietig.  

Door Kirsten Rolloos

Om het uiterlijk van de beroemde schoenen te beschermen liet Crocs in 2004 een Europees model registreren. Met een modelrecht kan een rechthebbende zich verzetten tegen het gebruik van het model voor nagemaakte producten. Uit de wet blijkt dat onder een ‘model’ een uiterlijk van een voortbrengsel wordt verstaan voor zover dat model nieuw is en een eigen karakter heeft. Bij het uiterlijk van een voortbrengsel kun je bijvoorbeeld denken aan vorm, kleur, textuur, materiaal, lijnen en versiering.

In de zaak tegen Crocs bij het Europese Hof van Justitie werd door de tegenpartij aangevoerd dat het model bij registratie niet nieuw meer was. Op grond van artikel 7 van de Gemeenschapsmodellenverordening mag een product niet eerder dan twaalf maanden voor de inschrijving aan het publiek bekend zijn gemaakt. Het Cayman ontwerp van Crocs was echter al langer dan een jaar te zien op de website, was al tentoongesteld tijdens een bootshow in Florida en er waren ook al schoenen verkocht. Crocs kon helaas niet bewijzen dat Europese schoenfabrikanten hier niet van op de hoogte konden zijn. Het Hof van Justitie concludeert dat de modelinschrijving van Crocs nietig is.

Modelinschrijving nietig

De uitspraak van het Hof van Justitie maakt een einde aan een langslepende juridische strijd om het modelrecht. In 2010 oordeelde de Board of Appeal van Europese registratie-instantie OHIM al dat de modelinschrijving van Crocs nietig was. Ook deze instantie paste het nieuwheidsvereiste strikt toe. Met haar uitspraak heeft het Hof van Justitie dit bevestigd.

Mogen Crocs nu onbeperkt worden nagemaakt? Nee, vormen die voor een modelrecht in aanmerking komen worden meestal ook beschermd door het auteursrecht en tegen slaafse nabootsing. Toch zit het Crocs in dat opzicht ook niet mee: in 2009 verloor Crocs een zaak tegen Makro op grond van het auteursrecht. Het is voorstelbaar dat de moed Crocs nu een beetje in de schoenen zakt..