Bij theorie-examens voor het rijbewijs worden steeds vaker mensen betrapt die frauderen door zich de juiste antwoorden te laten influisteren met behulp van een verborgen camera en een ‘oortje’. Het Centraal Bureau voor de uitgifte van Rijvaardigheidsbewijzen (CBR) slaat alarm om deze zogenaamde ‘voorzegfraude’, die op grote schaal zou plaatsvinden.
Door Gracièla van Duinkerken
Het CBR heeft regelmatig te maken met examenfraudeurs. Zo worden kandidaten onder meer betrapt met valse identiteitsbewijzen of er worden lookalikes naar het examen gestuurd. Bij voorzegfraude dragen kandidaten tijdens het theorie-examen een cameravest waarmee de vragen met een verborgen camera worden gefilmd en de kandidaten via het oortje van buitenaf de juiste antwoorden ingefluisterd krijgen. Het CBR wil geen exacte cijfers noemen, maar geeft wel aan dat ‘de afgelopen drie à vier weken’ vier mensen op heterdaad zijn betrapt op deze vorm van fraude. “Dat is wat we zien. Maar we weten niet wat we niet zien”, aldus CBR-directeur Alexander Pechtold.
Volgens Ed Eering, die als divisiemanager bij het CBR verantwoordelijk is voor de theorie-examens, worden normaal gesproken enkele keren per jaar examenkandidaten betrapt op spieken met zulke apparatuur, maar zijn er nu aanwijzingen dat het op grote schaal gebeurt. Pechtold noemt de fraude ‘georganiseerde criminaliteit’ waarmee grof geld wordt verdiend. Mensen zouden rond de 2.000 euro betalen om op deze manier hun examen te halen, terwijl het examen zelf maar 41 euro kost.
Specifieke strafbaarstelling?
Nadat een examenkandidaat is betrapt, komt die persoon voor het rijexamen onder verscherpt toezicht te staan en vindt voorafgaand aan het examen een gesprek plaats. Daarnaast schakelt het CBR altijd de politie in als een kandidaat wordt betrapt. Meestal krijgt deze persoon uiteindelijk een boete of taakstraf. Onlangs is nog een kandidaat door het CBR op heterdaad betrapt op voorzegfraude en aangehouden door de politie. Het examen is ongeldig verklaard en de aangehouden persoon zal zich voor fraude moeten verantwoorden.
Volgens Eering moeten ook de mensen worden aangepakt die de antwoorden influisteren via het oortje: “Examenkandidaten worden, zonder hen af te doen als slachtoffers, op een of andere manier verleid om veel geld hiervoor te betalen. Er moet een overkoepelende aanpak komen waar ook de organisators van de fraude onder vallen.” Volgens Pechtold hebben politie en het OM momenteel te weinig mogelijkheden om iets aan de examenfraude te doen en komen daders achter de schermen er nog te makkelijk mee weg. Pechtold roept daarom de politiek op om examenfraude specifiek strafbaar te stellen.