Het ministerie van Justitie en Veiligheid is onder de huidige regelgeving verantwoordelijk voor de begroting van de rechtspraak. Eerder dit kalenderjaar vond een eerste plenaire vergadering plaats over een wetsvoorstel van SP-Kamerlid Michiel van Nispen over de wijziging van de Comptabiliteitswet 2016 en de Wet op de rechterlijke organisatie. Doelstelling is een heldere scheiding aan te brengen tussen de begroting van het Ministerie van Justitie en Veiligheid en die van de Raad voor de rechtspraak. Onlangs werd een tweede planaire vergadering gehouden.
Door Donny Buisman
Niet de minister van Justitie maar de Raad voor de rechtspraak moet voortaan de begroting opmaken volgens het aanhangige wetsvoorstel. Michiel van Nispen sprak voor aanvang van de tweede plenaire vergadering van 27 maart jl. over een “weeffout in de wet” die ingaat tegen de scheiding der machten. De bijbehorende memorie van toelichting oppert de vraag in hoeverre de derde (rechtsprekende) staatsmacht voor de toekenning van financiële middelen afhankelijk moet zijn van de andere staatsmachten.
Dit voorstel is twee jaar geleden al eens eerder ingediend maar werd uiteindelijk ingetrokken onder druk van coalitiepartner VVD. Dit jaar zou het wetsvoorstel wel voldoende steun moeten hebben als verder alle partijen hetzelfde stemmen. D66 zou echter een mogelijk struikelblok kunnen zijn; in tegenstelling tot voorheen heeft de nieuwe coalitiepartij aangegeven twijfels te hebben over het initiatiefvoorstel.
In het voorstel moet de begroting voortaan worden gemaakt door de Raad voor de rechtspraak, het bestuur van de rechtbanken en de gerechtshoven. De begroting zal daarna moeten worden goedgekeurd door de Tweede Kamer. Het voorstel leunt daarmee op een staatsrechtelijk systeem van checks and balances. De Afdeling advisering van de Raad van State bracht eerder een kritisch advies uit en sprak enkel over een symbolische waarde van het voorstel. Een inhoudelijke meerwaarde zou niet aantoonbaar zijn volgens het advies. Het is dan ook maar de vraag of dit wetsvoorstel van oppositiepartij SP deze keer wel stand zal houden.