Vorige week woensdag, op 28 oktober 2015, vonden de Big Brother Awards 2015 plaats in Amsterdam. De dubieuze eer ging dit keer naar Ronald Plasterk, minister van Binnenlandse Zaken, en de korpschef van de Nationale Politie.
Door Céline Teeuwen
De Big Brother Awards worden elk jaar in Amsterdam uitgereikt aan personen, bedrijven of overheidsinstanties die het afgelopen jaar de grootste privacyschendingen hebben begaan. Er wordt een publieksprijs uitgereikt aan de – door het publiek gezien als – grootste privacyschender, en een expertprijs aan de persoon of instantie die op het eerste gezicht misschien niet zo’n ernstige schending heeft begaan, maar volgens experts toch wel degelijk een award verdient.
Voor de publieksprijs waren er drie genomineerden. Als eerste verzekeraar Achmea, met haar plannen om klanten data te laten delen in ruil voor premiekorting, waarover wij al eerder schreven. Daarnaast was Microsoft genomineerd, naar aanleiding van de privacyinstellingen in Windows 10. Deze instellingen zijn door gebruikers weliswaar aan te passen, maar de default instellingen (die ervoor zorgden dat veel data bijgehouden werd) waren reden om Microsoft te nomineren. Als derde was Ronald Plasterk genomineerd met zijn wetsvoorstel voor een nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Niet alleen de bevoegdheden in deze wet, maar ook de summiere (of zelfs ontbrekende) motivatie voor deze nieuwe wet waren reden voor de publieksnominatie, zie bijvoorbeeld het commentaar van Bits of Freedom en Privacy Barometer.
Voor de expertprijs waren dit jaar ook drie genomineerden. Ten eerste de korpschef van de Nationale Politie, naar aanleiding van de plannen omtrent ‘Predictive Policing’, een methode waarbij big data wordt ingezet om crimineel en/of gevaarlijk gedrag niet zozeer op te lossen, maar helemaal te voorkomen. ‘Verdacht’ gedrag wordt direct geregistreerd waardoor men kan ingrijpen voordat een incident überhaupt plaatsvindt. Dit heeft grote gevolgen voor de privacy van burgers. Daarnaast waren het Van der Valk-hotel in Hengelo (dat al haar gastenlijsten systematisch deelt met de politie) en wederom minister Ronald Plasterk, met zijn nieuwe wetsvoorstel voor de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, genomineerd.
Uiteindelijk zijn de Big Brother Awards 2015 gewonnen door de korpschef van de Nationale Politie en de minister van Binnenlandse Zaken, Ronald Plasterk. Overigens is er ook een ‘positieve privacyprijs’, dit jaar hernoemd naar Felipe Rodriguez (een van de oprichters van XS4All en De Digitale Stand). Deze prijs is gegaan naar Max Schrems. Schrems is een Oostenrijkse student die begon met de zaak rondom Facebook en privacy. Op 6 oktober 2015 heeft het Europese Hof van Justitie uitspraak gedaan in een gerelateerde zaak inzake Safe Harbor.