Organisatie Slachtofferhulp Nederland startte onlangs met de campagne “Het Witte Balkje”. De organisatie vindt dat de privacy van slachtoffers, ondanks bestaande regels, nog vaak slecht beschermd wordt: slachtoffers hebben net zoveel recht op bescherming van de privacy als een verdachte in het strafproces.
Door Gracièla van Duinkerken
Het Witte Balkje staat symbool voor de bescherming van de privacy van slachtoffers. Waar verdachten volgens de organisatie goed beschermd worden, onder meer door middel van een zwart balkje voor de ogen op foto’s of slechts het gebruik van de eerste letter van de achternaam, krijgen slachtoffers deze identiteitsbescherming niet altijd. Zo kunnen verdachten bijvoorbeeld (te) makkelijk toegang krijgen tot persoonlijke gegevens van het slachtoffer in het dossier, zoals foto’s of adresgegevens. Ook op de zitting worden vaak de namen van slachtoffers en intieme details van het misdrijf gedeeld.
Recht op anonimiteit
Er bestaan momenteel al regels en rechten voor het slachtoffer ten aanzien van de privacy, maar vaak zouden slachtoffers niet goed op de hoogte zijn van het feit dat zij het recht hebben om anoniem te blijven, waardoor privacygevoelige informatie toch bij de verdachte belandt. Zo wees slachtofferadvocaat Richard Korver eerder al op het voorbeeld dat agenten slachtoffers niet altijd goed informeren hieromtrent. Sommige agenten wijzen namelijk slachtoffers erop dat zij niet hun adres in het dossier hoeven te zetten (en in plaats daarvan het adres van een advocatenkantoor kunnen kiezen), terwijl andere agenten slachtoffers daar niet op wijzen waardoor het volledige woonadres in het dossier verschijnt.
Een zaak die dit pijnpunt goed illustreert, speelde bij het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg. De zaak werd aangespannen tegen een GZ-psycholoog door de moeder van een minderjarig kind. De psycholoog behandelde een man die veroordeeld was tot een gevangenisstraf en tbs met dwangverpleging voor het vier jaar lang seksueel misbruiken van het minderjarige slachtoffer. In het kader van een verlof kreeg de man een gebiedsverbod voor de omgeving van de woonplaats van het slachtoffer. In plaats van een globale aanduiding van het gebied, gaf de psycholoog de concrete woonplaats van het slachtoffer door. Dit terwijl de moeder van het slachtoffer al die tijd alles gedaan heeft om juist te voorkomen dat de woonplaats bekend zou worden.
Aanbeveling aan minister
In het kader van de campagne overhandigde Slachtofferhulp Nederland een witboek met aanbevelingen aan minister Dekker (Rechtsbescherming). Hierin worden een aantal belangrijke punten genoemd om de privacy van slachtoffers beter te beschermen en pleit Slachtofferhulp Nederland vooral voor een betere naleving van bestaande regels. Het Landelijk Advocaten Netwerk Gewelds- en Zeden Slachtoffers (LANGSZ) gaan hierin verder en pleiten zelfs voor een wettelijke regeling, waarin wordt vastgelegd dat de geheimhoudingsplicht van behandelaars van daders en andere professionals binnen het strafproces, zich ook uit moet strekken over het slachtoffer.
Slachtofferhulp Nederland heeft een petitie in het leven geroepen en hoopt daarmee de privacy van slachtoffers beter te kunnen waarborgen in de toekomst.