Belastingdienst krijgt miljoenenboete opgelegd wegens het gebruik van zwarte lijst

De Autoriteit Persoonsgegevens heeft het ministerie van Financiën een recordboete van 3,7 miljoen euro opgelegd, vanwege het gebruik van een zwarte lijst met fraudeurs. Dat besloot de Autoriteit Persoonsgegevens afgelopen 12 april.

Door Noortje Figee

De Belastingdienst hield jarenlang een zwarte lijst bij van burgers van wie het vermoeden bestond dat er sprake was van fraude. Niet altijd was dit terecht. Deze lijst zorgde ervoor dat slachtoffers van de toeslagenaffaire geen betalingsregeling konden treffen, waardoor zijn nog verder in de problemen raakten.

Fraude Signalering Voorziening

Eerder oordeelde de Autoriteit Persoonsgegevens al negatief over de zwarte lijst, de Fraude Signalering Voorziening (FSV). Dit omdat niet of nauwelijks gecontroleerd werd welke personen aan de lijst werden toegevoegd. Kwam een persoon op de lijst, dan kon die sowieso geen betalingsregeling met de Belastingdienst meer treffen. Dit was niet altijd terecht. 

Ook gedupeerden van de toeslagenaffaire kwamen wel eens op de FSV terecht. Deze mensen konden daardoor geen regeling treffen voor hun toeslagenschulden. Op de lijst stonden in totaal 270 duizend mensen, waardoor vijf- tot vijftienduizend burgers onterecht geen betalingsregeling konden treffen.

Lange lijst aan overtredingen

De zwarte lijst is niet de eerste overtreding van de Belastingdienst. Eerder bleek al dat de Belastingdienst gegevens te lang bewaarde en dat ook niet precies duidelijk was welk doel de FSV nu diende. Volgens de voorzitter van de Autoriteit Persoonsgegevens heeft de FSV ‘levens overhoop gehaald’.

Ook heeft de Belastingdienst al eens onterecht personen met dubbele nationaliteiten geregistreerd, in de toeslagenaffaire. En eerder gepubliceerd onderzoek wees uit dat de Belastingdienst personen op de FSV plaatste op basis van leeftijd, geslacht en nationaliteit: “iemand met onder meer een laag inkomen, een modaal loon, doorgaans jong (…) en vaak van buitenlandse afkomst”. Donaties aan moskeeën duidden volgens de Belastingdienst op een frauderisico, waardoor personen ongelijk werden behandeld op basis van persoonlijke kenmerken.