Sinds de komst van covid-19 kunnen niet alle rechtszaken fysiek plaatsvinden. Een alternatief voor een fysieke behandeling van de zaak is via een beeld- en geluidsverbinding. Ook een telefonische behandeling van de zaak wordt als alternatief toegestaan.
Door Özge Tatar
Onlangs heeft de Hoge Raad zich gebogen over de vraag of in verband met de uitbraak van covid-19 de psychiater ten behoeve van het opstellen van een medische verklaring mag volstaan met telefonisch contact, in plaats van persoonlijk contact met de betrokkene. Ook kwam de vraag aan de orde of de rechtbank het verzoek tot het treffen van een crisismaatregel in het kader van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) telefonisch mag behandelen.
Alternatieven fysieke behandeling
Op grond van artikel 7:1 lid 3, aanhef en onder a, Wvggz kan een crisismaatregel pas worden getroffen nadat een psychiater onderzoek heeft gedaan naar de actuele gezondheidstoestand van de betrokkene. In lijn met de rechtspraak van het EHRM dient de psychiater persoonlijk onderzoek te doen, waarbij hij de betrokkene in een direct contact spreekt en observeert. Indien een persoonlijk onderzoek niet mogelijk is, zal de psychiater moeten verantwoorden waarom de betrokkene niet of slechts in beperkte mate persoonlijk is onderzocht. In dat geval is het aan de psychiater, mede aan de hand van de verkregen informatie van derden, inzicht te verkrijgen in de actuele gezondheidstoestand van de betrokkene en de noodzaak tot het treffen van een crisismaatregel.
De maatregelen ter verspreiding van covid-19 kunnen meebrengen dat een onderzoek in fysieke aanwezigheid van de betrokkene redelijkerwijs niet mogelijk of onverantwoord is. Om die reden dient een alternatief voor persoonlijk contact gekozen te worden; de keuze van een alternatief moet zo veel mogelijk recht doen aan de belangen van de betrokkene. De psychiater zal moeten aangeven voor welk alternatief wordt gekozen. Het contact via een tweezijdige beeld- en geluidsverbinding heeft de voorkeur boven uitsluitend een tweezijdige telefoonverbinding. In urgente situaties kan worden volstaan met een telefonische behandeling van de zaak. In een dergelijk geval levert de behandeling van een zaak via de telefoon geen strijd op met het recht op een eerlijk proces in de zin van artikel 6 EVRM.