Uit recent onderzoek van de Arbeidsinspectie is gebleken dat de boetes die werkgevers krijgen als ze werknemers uit het buitenland illegaal laten werken, veel te laag zijn. Dit werpt een verontrustend licht op de effectiviteit van de sancties.
Onderzoek onder 24 bedrijven die de wet hebben overtreden, toont aan dat de boetes die bedrijven krijgen niet afschrikwekkend genoeg zijn. Sinds 2005 zijn de boetes bij een eerste overtreding maximaal 8.000 euro. Hoewel deze sancties bij herhaling kunnen worden verhoogd, zijn ze niet aangepast aan de inflatie of de welvaart. Hierdoor verdienen veel werkgevers het lage bedrag binnen een jaar terug.
Wet arbeid vreemdelingen
De Wet arbeid vreemdelingen (Wav) bevat regels met betrekking tot het laten werken van mensen in Nederland met een niet-Nederlandse nationaliteit. Het is toegestaan voor mensen met de Nederlandse nationaliteit of die van een land binnen de Europese Economische Ruimte en Zwitserland om in Nederland te werken. Voor deze landen geldt vrij verkeer van werkenden.
De Wav staat niet toe dat werkgevers en particulieren buitenlandse arbeidskrachten zonder geldige vergunning laten werken. Dit geldt met name indien zij geen vrije toegang hebben tot de arbeidsmarkt. Naleving van deze regels wordt gehandhaafd door de Nederlandse Arbeidsinspectie. Inspecteurs controleren werkgevers en bij overtreding kan de Arbeidsinspectie boetes en sancties opleggen. De Arbeidsinspectie kan handelen op verschillende gronden, bijvoorbeeld op eigen initiatief of na een melding van derden.
Praktijkvoorbeelden
De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft begin dit jaar in Almere drie personen aangetroffen die vermoedelijk niet gerechtigd zijn om in Nederland te werken. Deze illegale werknemers waren actief in een broodfabriek. De Arbeidsinspectie voerde die dag meerdere inspecties uit in samenwerking met de gemeente Almere, politie, UWV en NVWA.
De melding bij de Arbeidsinspectie betrof werknemers die onder slechte arbeidsomstandigheden zouden werken. Voor de drie personen waren de werkvergunningen niet in orde, wat een overtreding van de Wav is. De werkgever zal een boeterapport ontvangen voor het overtreden van deze wet. Daarnaast zal hij hoogstwaarschijnlijk een boete moeten betalen voor de overtreding.
In een ander voorbeeld uit de praktijk heeft de Arbeidsinspectie begin april ingegrepen bij een uitzendbureau dat 27 Oekraïense vrouwen illegaal liet werken voor een bloemenbinder uit Noord-Holland. Deze vrouwen werden vermoedelijk onder slechte omstandigheden tewerkgesteld. Daarnaast is mogelijk meer loon ingehouden voor huisvesting dan wettelijk is toegestaan. Zowel het uitzendbureau als de betrokken bloemenbinder zullen worden geconfronteerd met een boeterapport wegens deze schendingen.