ABN Amro, de Universiteit van Amsterdam en de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid hebben een methode ontwikkeld om mensenhandel op te sporen. ABN Amro liet via een persbericht weten dat arbeidsuitbuiting herkend kan worden aan de hand van financiële gegevens waarover een bank beschikt.
Door Douae Youssef
Kortgeleden werd bekendgemaakt dat onderzoekers gedurende twee jaar hebben gewerkt aan verschillende algoritmes die bankgegevens doorzoeken op verschillende verdachte omstandigheden. “We hebben ruim twee jaar gekeken naar de omstandigheden van slachtoffers op basis van oude gevallen. En of we zulke omstandigheden in onze systemen kunnen herkennen”, zei Maria Anne van Dijk in het NOS Radio 1 Journaal.
Volgens ABN Amro dragen banken de verantwoordelijkheid voor het bestrijden van zulke criminaliteit. Om die reden doet de bank nu zelf actief haar best om onderzoek te verrichten in plaats van dat er alleen gewacht wordt tot er een verzoek binnenkomt. Het algoritme dat voortkomt uit de opsporingsmethode waar sinds 2016 aan gewerkt is, telt inmiddels dertig variabelen of aanwijzingen voor uitbuiting.
Andere aanpak
Gewoonlijk is het zo dat banken pas informatie afstaan als er specifiek onderzoek wordt gedaan naar mensenhandel. Wat het onderzoek anders maakt, is dat banken nu juist omgekeerd opereren. Dit, aangezien er zonder directe aanwijzing met een algoritme gezocht wordt naar overboekingen in het computersysteem. Ter illustratie van hoe dit in de praktijk tot uitdrukking wordt gebracht, kan worden gedacht aan een bankrekening waarvan een gestort salaris vrijwel direct geheel wordt opgenomen. Dit zou kunnen wijzen op het feit dat de rekeningeigenaar het geld dient af te staan.
Daarnaast wordt er gekeken of iemand bijvoorbeeld afkomstig is uit Azië of uit een land uit Oost- Europa. Er wordt ook gekeken of er meerdere mensen van een bepaalde leeftijd op één adres wonen. Dit soort gegevens worden vervolgens gecombineerd, waarna een lijst tot stand komt met gevallen waar vraagtekens bij gezet kunnen worden. Deze lijst wordt vervolgens doorgestuurd naar de Financial Intelligence Unit, een organisatie die als taak heeft om ongebruikelijke financiële transacties op te sporen.
Eerste meldingen
Zoals reeds besproken, heeft ABN Amro bij de eerste test al tientallen verdachte situaties kunnen melden bij de inspectie die anders niet aan het licht zouden zijn gekomen. De inspectie stelt dat deze nieuwe ontwikkeling veel potentie heeft voor in de toekomst.
Mensenhandel is naar schattingen – op de drugshandel na Ee- de grootste industrie van criminele aard die slachtoffers uit zeer kwetsbare groepen kent. Het is voor justitie namelijk zeer lastig om bewijs te verzamelen in het geval van een zaak die draait om uitbuiting. Zo is het bijvoorbeeld zo dat slachtoffers van arbeidsuitbuiting vaak niet legaal in Nederland verblijven en dat zij de taal niet spreken. Dit laatste leidt er vaak toe dat zij niet durven op te treden als getuige. ”Om die reden is hard, financieel bewijs uiterst belangrijk,” stelt socioloog Jill Coster van Voorhout van de Uva.
In de nabije toekomst is het de bedoeling dat ook andere banken aansluiten, waardoor het mogelijk wordt om ook transacties die van bank naar bank gaan, te kunnen volgen.