Ons huidige Wetboek van Strafvordering wordt gemoderniseerd. In samenwerking met diverse betrokken organisaties is vormgegeven aan een nieuw toekomstbestendig wetboek. Het voorstel wordt voor advies aan de Raad van State verzonden.
Door Özge Tatar
In het Wetboek van Strafvordering (WvSv) staan regels over de opsporing, vervolging, berechting en de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke beslissingen. Het huidige WvSv dateert uit 1926 en is daarom toe aan modernisering.
Ter modernisering van het WvSv is de afgelopen jaren gewerkt aan een nieuw wetboek. Zo is de onafhankelijke externe ‘Commissie Implementatie nieuw Wetboek van Strafvordering’ ingesteld om bezig te gaan met de vormgeving van een nieuw WvSv. Ook heeft deze commissie als opdracht om het belang van een nieuw WvSv onder de aandacht te brengen van de samenleving en professionals van het strafrecht. Daarnaast zijn belangrijke organisaties van het strafrecht betrokken bij de totstandkoming van het nieuwe WvSv, zowel op juridisch gebied als over de gevolgen van de invoering van een nieuw WvSv. Het gaat hier om de Nationale Politie, het Openbaar Ministerie, de Rechtspraak, Nederlandse Orde van Advocaten en andere ketenpartners. Op dit moment wordt het voorstel voor een nieuw WvSv aan de Raad van State voor advies voorgelegd.
Nieuwe wijzigingen
Er worden diverse wijzigingen aangebracht. Onderstaand volgt in het kort welke onderwerpen onder de aandacht worden gebracht in het nieuwe WvSv:
- Nieuwe opsporingsbevoegdheden: het nieuwe WvSv houdt rekening met nieuwe technologische ontwikkelingen, zodat het wetboek niet steeds aangepast hoeft te worden. Er komen opsporingsbevoegdheden die zien op de nieuwe vormen van digitale criminaliteit, zoals netwerkzoeking na inbeslagneming van een smartphone of laptop. Ook komt er een wettelijke basis voor onderzoek aan smartphones.
- Waarborgen privacy: bij de uitoefening van nieuwe opsporingsbevoegdheden mag alleen inbreuk op de persoonlijke levenssfeer worden gemaakt indien dat noodzakelijk en gerechtvaardigd is. In het nieuwe WvSv worden de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit duidelijk benoemd en expliciet beschermd.
- Verbeteren positie slachtoffers: er komt een duidelijker regeling voor slachtoffers die aangifte hebben gedaan, en willen klagen tegen het niet instellen van een onderzoek door de politie en het OM. Verder wordt de positie van slachtoffers verbeterd bij kennisneming van het strafdossier.
- Kortere doorlooptijden: de rechter-commissaris krijgt meer mogelijkheden om sturing te geven aan het onderzoek. Dit moet ervoor zorgen dat rechtszaken sneller kunnen worden afgehandeld en minder vaak worden aangehouden.
- Goede voorbereiding voor de verdediging: de advocaat van de verdachte krijgt een actievere rol in het opsporingsonderzoek. Zo kan de advocaat bijvoorbeeld tot aan het onderzoek ter zitting onderzoekswensen kenbaar maken aan de rechter-commissaris.