Nadat iemand overlijdt, moeten er gelijk veel beslissingen genomen worden. Veelal wordt dit geregeld door de kind(eren) van de erflater. Vroeger werd een kind bijna nooit onterfd, maar dat is tegenwoordig wel anders. Waar komt deze ontwikkeling vandaan en wat voor rechten heb je als onterfd kind? Dat lees je hieronder.
Door Julia Verschoor
Als je als ouder je kind wil onterven, moet je dat bij de notaris in een testament vastleggen. Klinkt wel erg gemakkelijk. De ouder hoeft dit niet aan het kind te laten weten. Door onterving is het kind automatisch geen erfgenaam meer en wordt daardoor ook niet op de hoogte gebracht van het overlijden van de ouder. Het onterfde kind heeft immers niets meer met de erfenis van doen, toch?
De legitieme portie
De legitieme portie van een kind is het gedeelte van de erfenis van de ouder waar het kind volgens art. 4:63 BW altijd recht op heeft. De legitieme portie is de helft van het erfdeel dat het kind normaal gesproken zou krijgen als hij niet onterfd zou zijn. Deze legitieme portie bestaat alleen uit geld. Het onterfde kind heeft namelijk geen recht op goederen uit de erfenis. Tevens wordt het onterfde kind door een beroep op zijn legitieme portie geen erfgenaam. Het onterfde kind moet binnen vijf jaar na het overlijden van de erflater laten weten dat hij de legitieme portie wil opeisen. Na vijf jaar verjaart dit recht en dan kan je er dus geen beroep meer op doen (art. 4:85 BW).
Waarom onterven?
Er zijn meerdere redenen denkbaar waarom je de kinderen, of een van de kinderen, zou willen onterven. Dit speelt vaak bij een verstoorde relatie tussen het kind en de ouder. Denk bijvoorbeeld aan een kind dat al jaren geen contact heeft met zijn ouder. De toename aan het onterven van kinderen valt voornamelijk te wijten aan de gezinsverhoudingen als gevolg van scheidingen. Een ander scenario is een samengesteld gezin waarbij de langstlevende alleen stiefkinderen heeft waaraan hij de erfenis niet wil schenken. Of het kind heeft, in de ogen van de ouder, een verkeerde partner uitgekozen.
Gezien de ontwikkelingen tegenwoordig lijkt het ook veel logischer om een kind te kunnen onterven. Als ouder zal je er wel rekening mee moeten houden wat voor impact dit op een kind kan hebben. Een erfenis brengt op zichzelf al veel emoties met zich mee en in sommige gevallen zelfs grote ruzies met andere erfgenamen. Gelukkig sta je als kind niet volledig met lege handen.
‘Onterven is nog steeds eenrichtingsverkeer: ouders kunnen kinderen niet zo makkelijk onterven, maar andersom kan dat heel goed. Overlijdt een kind, ongehuwd en kinderloos, eerder dan zijn ouders, dan kan het kind per testament probleemloos zijn ouders onterven door alles na te laten aan bijvoorbeeld een goed doel. De ouder heeft in dat geval geen recht op een legitieme portie‘.