Rechtbank Rotterdam 21 februari 2025, Driedubbele moord Erasmus
(ECLI:NL:RBROT:2025:2145)
Essentie
In deze zaak is de verdachte veroordeeld voor een driedubbele moord, tweemaal brandstichting, bedreiging, afpersing en verboden wapenbezit. Ondanks zijn psychische stoornis achtte de rechtbank hem in staat tot welbewuste planning en uitvoering van de feiten. Gezien de ernst en impact van zijn daden legt de rechtbank de zwaarst mogelijke straf op: levenslange gevangenisstraf.
Rechtsregel
Wanneer een verdachte met een psychische stoornis op planmatige en doelgerichte wijze zeer ernstige misdrijven pleegt en voldoende inzicht, controle en voorbereiding toont, kan een levenslange gevangenisstraf worden opgelegd. De ernst van de feiten en de maatschappelijke impact kunnen zwaarder wegen dan behandelnoodzaak of resocialisatiebelang.
Inhoud uitspraak
Feiten
Op 28 september 2023 bracht de verdachte op gewelddadige en planmatige wijze drie mensen om het leven. Hij begon de dag door bij zijn buren aan te bellen en schoot direct op het veertienjarige slachtoffer dat de deur opende. Vervolgens stichtte hij brand in zijn eigen woning en keerde terug naar de buren, waar hij het slachtoffer opnieuw beschoot. Hij zocht vervolgens naar de moeder, die zich had verschanst in de slaapkamer, schoot door de deur heen en verwondde haar fataal met meerdere schoten.
Daarna vertrok hij op zijn motor naar het Erasmus MC. Daar schoot hij een docent in een leslokaal dood met zes kogels. Vervolgens stichtte hij brand met molotovcocktails in het onderwijscentrum en bedreigde hij medewerkers en studenten met een vuurwapen. De verdachte bereidde zijn daden zorgvuldig voor. Vanaf maart 2023 werkte hij aan een wraakplan nadat hij hoorde dat hij zijn artsendiploma niet zou ontvangen. Hij schafte vuurwapens, munitie, richtmiddelen en brandbare stoffen aan en voerde voorverkenningen uit in het Erasmus MC. Op de dag zelf trof hij extra maatregelen om opsporing te bemoeilijken, zoals strategisch parkeren. Tijdens de uitvoering toonde hij geen aarzeling of spijt. Zijn handelen had verwoestende gevolgen: drie dodelijke slachtoffers, aanzienlijke materiële schade en diepgaande traumatische impact op nabestaanden, getuigen en de samenleving.
De verdachte werd aangehouden en onderzocht in het Pieter Baan Centrum. Daar werd vastgesteld dat hij handelde vanuit langdurige psychische overbelasting in combinatie met een autismespectrumstoornis, zonder psychotische wanen of stemmingsstoornissen.
Oordeel rechtbank
De rechtbank stelt vast dat de verdachte tijdens de feiten leed aan een psychische stoornis in de zin van artikel 39 Sr. Op basis van rapportages en verklaringen is aannemelijk dat de stoornis in verband stond met de gepleegde delicten. Dat neemt echter niet weg dat de verdachte zich bewust was van de wederrechtelijkheid van zijn handelen en ertoe in staat was om dit inzicht om te zetten in doelgerichte acties.
Uit de uitgebreide planning, de interne worsteling en de getroffen voorzorgsmaatregelen blijkt dat de verdachte beschikte over voldoende controle. Zijn compenserende vermogens, zoals het succesvol doorlopen van een zware studie en de minutieuze voorbereiding, onderstrepen dit. De rechtbank concludeert dat de feiten in enigszins verminderde mate aan hem kunnen worden toegerekend.
Gezien de buitengewone ernst van de feiten en de immense maatschappelijke en persoonlijke gevolgen, acht de rechtbank slechts één straf passend: levenslange gevangenisstraf. Een lichtere straf, al dan niet gecombineerd met tbs, acht de rechtbank onverenigbaar met de ernst van het delict en de relatief beperkte invloed van de stoornis. Hoewel tbs mogelijkheden biedt voor behandeling, worden die in de praktijk sterk beperkt door de huidige regelgeving rond verlof en behandelstart.
De rechtbank benadrukt wel dat levenslang niet automatisch betekent dat er nooit perspectief is op terugkeer: het Nederlandse systeem voorziet in een ambtshalve gratieprocedure na 25 jaar, waarbij ook opnieuw gekeken wordt naar de psychische gesteldheid van de veroordeelde. Op dit moment ziet de rechtbank echter geen reden om vooruit te lopen op een dergelijk traject.