Rechtbank Rotterdam 12 juli 2022, Feyenoordfans veroordeeld voor muurschildering
(ECLI:NL:RBROT:2022:5673)
Door Julia Ligtenberg
Essentie
Op 24 juli 2021 werd in de Rotterdamse wijk Crooswijk een muurschildering ontdekt waarop de ex-Feyenoorder Steven Berghuis te zien was als een slachtoffer van de Holocaust. Steven Berghuis heeft op de afbeelding een haakneus, een keppeltje en is gekleed in een gestreept concentratiekamp-pak, inclusief Jodenster. Daarnaast staat de tekst: ‘Joden lopen altijd weg’. De afbeelding is geschilderd naar aanleiding van de overstap die de voetballer maakte van Feyenoord naar Ajax. Voor deze schildering zijn twee verdachten aangehouden.
Rechtsregel
In artikel 137 Sr wordt groepsbelediging strafbaar gesteld. Dit artikel is in strijd met het recht op vrijheid van meningsuiting. Dit in de Grondwet en het Verdrag beschermende recht mag alleen worden beperkt op grond van de wet. In deze zaak is dat dus artikel 137 Sr. Dat is onder andere om de goede zeden en de rechten en vrijheden van anderen te beschermen en mits dat noodzakelijk is in een democratische samenleving (artikel 10, tweede lid, EVRM).
Het uitgangspunt van het recht op vrijheid van meningsuiting is dat een uiting is toegestaan, ook al is deze uiting shockerend, verontrustend of beledigend. Dit geeft echter geen vrijkaart om altijd iemand te kunnen beledigen. Als de belediging namelijk verder gaat dan noodzakelijk, is deze strafbaar. Op grond van een arrest van het Europese Hof zijn beledigingen die te maken hebben met de Holocaust altijd strafbaar in landen die een verleden hebben gehad met de Holocaust.
Inhoud
Op de telefoon van één van de verdachten is een Whatsapp-groep aangetroffen waaruit blijkt dat beide verdachten hebben meegewerkt aan de muurschildering. Uit de berichten die worden gestuurd blijkt verder niet dat de verdachten de ernst van hun daden inzien. Zij lachen enkel om de vele nieuwsberichten en het feit dat de schande over de muurschildering wordt gesproken.
De muurschildering waarop Steven Berghuis te zien is, gekleed in een concentratiekamp-pak met een Jodenster, met daarbij de tekst, ‘Joden lopen altijd weg’, zet de etnische groep Joden bij het publiek in een ongunstig daglicht. Het verwijst naar de Holocaust door het pak dat Steven Berghuis aan heeft en de Jodenster die daarop te zien is. Op grond van artikel 137 Sr is dit strafbaar omdat sprake is van groepsbelediging.
Conclusie
Uit de bewijzen die naar voren zijn gekomen, acht de rechtbank bewezen dat de twee verdachten tezamen en in vereniging met anderen hebben meegewerkt aan de muurschildering van Steven Berghuis. De verdachten hebben op geen enkele wijze laten merken dat zij het beledigende karakter van de muurschildering inzien. De gesprekken die zijn gevoerd via Whatsapp getuigen van een totaal gebrek aan inlevingsvermogen van wat de Holocaust heeft gedaan en nog steeds doet met veel mensen.
De rechter legt beide verdachten een voorwaardelijke taakstraf van zestig uur op met een proeftijd van twee jaar. Daarbij stelt hij als bijzondere voorwaarden dat de twee verdachten een bezoek brengen aan het Nationaal Holocaust Namenmonument. Zij moeten een verslag maken van hun bezoek aan het museum en er moet minstens één persoon bij zijn van het CIDI (Centrum Informatie en Documentatie Israël) of van de Liberaal Joodse gemeente Rotterdam.