Rechtbank Amsterdam 19 januari 2024, Advocaat moet schatting maken van declaratie
(ECLI:NL:RBAMS:2024:151)
Essentie
In dit arrest gaat het over het begrip consument en de vraag wanneer een kostenbeding oneerlijk is.
Rechtsregel
Het kostenbeding is niet duidelijk en begrijpelijk geformuleerd, waardoor het beding niet transparant is. Gezien de feiten en omstandigheden is het beding hierdoor oneerlijk. De overeenkomst wordt in haar geheel vernietigd.
Inhoud vonnis
Feiten
Gedaagde heeft op telefonisch verzoek een gesprek gehad met een advocaat. Vervolgens is naar de gedaagde een opdrachtbevestiging verzonden met daarbij de algemene voorwaarden. De gedaagde stuurt vervolgens nog een opdracht naar de advocaat en krijgt ook hiervan een opdrachtbevestiging met de algemene voorwaarden. De advocaat heeft de gedaagde facturen verzonden in verband met de werkzaamheden die het advocatenkantoor voor hem heeft uitgevoerd. De gedaagde heeft de facturen deels onbetaald gelaten en de advocaat vordert betaling van de geldsom. Om te beoordelen of de gedaagde de geldsom moet betalen, moet een aantal vragen worden beantwoord. Eerst moet worden beantwoord of de gedaagde een consument is. Vervolgens moet het kostenbeding worden getoetst en moet worden gekeken of dit beding oneerlijk is. Ten slotte worden de gevolgen van de beantwoording van de vragen besproken.
Gedaagde is consument
Een consument is iedere natuurlijke persoon die handelt voor doeleinden die buiten zijn bedrijfs- of beroepsactiviteit vallen. Dit begrip moet ruim worden uitgelegd. Er moet worden gekeken of de contractuele verhouding deel uitmaakt van de activiteiten die niets te maken hebben met de uitoefening van een beroep of bedrijf. De gedaagde is naar de advocaat gegaan met betrekking tot een pand dat zijn privé-eigendom is. Uit de opdrachtbevestiging en de facturen blijkt ook dat gedaagde als privépersoon handelde en niet vanuit zijn bedrijf. De gedaagde wordt dus op grond van bovenstaand criterium aangemerkt als consument.
Beoordeling kostenbeding
Het kostenbeding in de overeenkomst is een kernbeding. De e-mails met de opdrachtbevestiging bevatten ook dit kernbeding. Over het beding is verder niet telefonisch onderhandeld. Volgens art. 4 lid 2 van de Richtlijn 93/13/EEG betreffende oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten dienen kernbedingen waarover niet afzonderlijk is onderhandeld alleen aan deze richtlijn te worden getoetst indien ze niet duidelijk en begrijpelijk zijn geformuleerd. Volgens het Europese Hof is alleen het noemen van het uurtarief voor de normaal geïnformeerde en redelijk omzichtige en oplettende consument niet voldoende om een inschatting te kunnen maken van alle financiële consequenties. De advocaat moet de consument informatie verstrekken die hem of haar in staat stelt een doordachte beslissing te nemen. Dit houdt ook in dat de advocaat de consument een inschatting moet geven van het aantal uren dat nodig is voor het verlenen van de dienst. De inhoud van het kostenbeding is hier niet duidelijk en begrijpelijk geformuleerd. Voor de consument is het niet in te schatten hoeveel uren door de advocaat worden besteed aan de zaak en wat de kosten zullen zijn.
Doordat het kostenbeding niet duidelijk en begrijpelijk is, is het ook niet transparant. Dit houdt echter niet gelijk in dat het beding ook oneerlijk is. De advocaat heeft ook niet buiten de overeenkomst om een inschatting gegeven van de uren die hij nodig zou hebben voor de zaak. Dit wordt echter wel verwacht van een advocaat. Dit blijkt ook uit de gedragsregels van advocaten. Dit betekent dat het kostenbeding oneerlijk is.
Gevolgen
Het gevolg van het feit dat het kostenbeding oneerlijk is, is dat het beding wordt vernietigd en de gedaagde dus niet bindt. Het kostenbeding wordt geacht nooit te hebben bestaan. Volgens art. 7:405 BW kan een overeenkomst tussen opdrachtgever en opdrachtnemer niet bestaan zonder loon. Dit betekent dat de hele overeenkomst vervalt. De vordering van de advocaat wordt afgewezen.