Hoge Raad 11 oktober 2022, verjaringstermijn bij een doorlopend tenlastegelegd delict
(ECLI:NL:HR:2022:1410)
Essentie
Verdachte wordt ervan verdacht in de periode van 27 september 2004 tot en met 27 september 2016 opzettelijk tien van haar kinderen in hulpeloze toestand te hebben gelaten (art. 255 Sr). Het OM heeft dit als één doorlopend strafbaar feit in de tenlastelegging opgenomen. De vraag die in deze zaak centraal staat is vanaf wanneer de verjaringstermijn begint te lopen. Geldt de termijn per kind afzonderlijk of pas nadat verdachte alle tien de kinderen niet meer opzettelijk in hulpeloze toestand heeft gelaten?
Rechtsregel
Voor art. 255 Sr geldt ten aanzien van elk van die personen een zelfstandige vervulling van de delictsomschrijving. Dat levert aldus meerdere delicten op. Per kind dient afzonderlijk gekeken te worden wanneer het strafbare feit van art. 255 Sr is verjaard door per kind te kijken naar wanneer het opzettelijk in hulpeloze toestand laten door verdachte is geëindigd.
Inhoud arrest
Verdachte wordt ervan verdacht in de periode van 27 september 2004 tot en met 27 september 2016 opzettelijk tien van haar kinderen in hulpeloze toestand te hebben gelaten (art. 255 Sr). Het OM heeft dit als één doorlopend strafbaar feit in de tenlastelegging opgenomen en heeft niet een reeks afzonderlijke overtredingen per kind ten laste gelegd.
De verdediging stelt dat alle strafbare feiten gepleegd voor 12 oktober 2008 zijn verjaard. Dit is van belang omdat de verdediging stelt dat het in hulpeloze toestand laten van kind 1 door verdachte in 2005 is gestopt. Kind 1 is in dat jaar namelijk uit huis gegaan. De verdediging stelt dat het ten laste gelegde feit ten aanzien van kind 1 daarom verjaard is.
Het OM stelt echter dat het verjaringstermijn pas gaat lopen op het moment dat de verdachte is aangehouden (27 september 2016), omdat vanaf dat moment de verdachte niet meer opzettelijk alle tien de kinderen in hulpeloze toestand had kunnen laten. Omdat een doorlopende overtreding van art. 255 Sr ten laste wordt gelegd, is het OM van mening dat pas van verjaring gesproken kan worden vanaf het moment dat verdachte niet langer in gebreke is ten aanzien van de gehele tenlastelegging. Dat is pas het geval wanneer verdachte alle tien de kinderen niet meer opzettelijk in hulpeloze toestand heeft gelaten.
De rechter ziet zich voor de vraag gesteld vanaf wanneer de verjaringstermijn begint te lopen in deze zaak. Geldt de termijn per kind afzonderlijk of pas nadat verdachte alle tien de kinderen niet meer opzettelijk in hulpeloze toestand heeft gelaten?
De rechtbank en het gerechtshof zijn het met het OM eens. De HR denkt hier echter anders over. De overwegingen van het hof, waarin het hof het tenlastegelegde als één voortdurend delict heeft beschouwd, zijn onjuist, aldus de HR. Volgens de HR geldt voor art. 255 Sr ten aanzien van elk van die personen een zelfstandige vervulling van de delictsomschrijving. Dat levert aldus meerdere delicten op. Het cassatiemiddel van de verdediging slaagt zodoende.