ECLI:NL:HR:2004:AP1463 (De Lozerhof/Van Duyvenbode)

De Lozerhof / Van Duyvenbode, HR 5 november 2004
(ECLI:NL:HR:2004:AP1463)

Door Lisanne Roestenberg

Essentie

Artikel 7:658 BW. Arbeidsongeval door openzwaaiende toiletdeur. Werkgever aansprakelijk vanwege gevaarlijke situatie die dit oplevert .

Rechtsregel

Arbeidsongeval: openslaande toiletdeur in gang. Naar mate door het openzwaaien van de deur de doorgang kleiner wordt, wordt het gevaar om de deur in je gezicht te krijgen groter. Het gaat dus om de grootte van de deur én om de breedte van de gang. In dit geval een extra brede deur van 1,17 meter en een gang 1,97 meter. Hierdoor ontstaat een gevaarlijke situatie. Dat het in woonhuizen veel voorkomt en geaccepteerd is dat gangen van 1 meter deuren hebben van 80 cm, maakt dat niet anders. Ook het feit dat deze situatie mag volgens de bouwvoorschriften, maakt het niet anders. Het is aan te merken als een gevaarlijke situatie als bedoeld in artikel 7:658 BW.

Inhoud arrest

Van Duyvenbode gaat per 1 oktober 1987 werken bij De Lozerhof. Dit is een psychogeriatrisch verpleeghuis en zij heeft daar meerdere functies gehad. Als laatste werkte ze als activiteitenbegeleidster voor bewoners met het syndroom van Korsakov.

Op 13 oktober 1998 loopt Van Duyvenbode in verband met haar werkzaamheden door de gang bij de fysiotherapiepraktijk in het verpleeghuis. Een van de bewoners, een grote forse man met het syndroom van Korsakov, slaat met kracht een toiletdeur open en Van Duyvenbode krijgt deze in haar gezicht. Ze loopt hierdoor letsel op en is blijvend arbeidsongeschikt.

De genoemde deur is extra breed, zodat hij ook te gebruiken is voor rolstoelgebruikers. Op de deur zat een dranger. In het verpleeghuis draaien alle toiletdeuren naar buiten, alle andere deuren draaien naar binnen.

De Lozerhof heeft zijn verzekeraar ingeschakeld, die een rapport heeft opgemaakt met maatregelen ter voorkoming van het ongeval. Hierin is opgenomen dat de enige oplossing is om schuifdeuren te maken. De Lozerhof stelt dat ze dat niet kan betalen.

Van Duyvenbode dagvaardt De Lozerhof voor de kantonrechter en vordert een verklaring voor recht dat De Lozerhof aansprakelijk is voor haar schade, een schadevergoeding op te maken bij staat en betaling van de buitengerechtelijke kosten van 2.695 gulden. De Lozerhof bestrijdt de vordering en is het er niet mee eens dat de deur naar binnen had moeten draaien. Ook vindt De Lozerhof dat er geen waarschuwingsplicht geldt voor iets normaals als een openslaande deur.

De kantonrechter wijst bij vonnis van 3 april 2002 de vorderingen van Van Duyvenbode toe. De kantonrechter overweegt dat naar buiten draaiende deuren in een gang een gevaarlijke situatie opleveren. Onvoldoende is gebleken dat niet van De Lozerhof gevraagd kan worden schuifdeuren te plaatsen. Daarom is De Lozerhof aansprakelijk voor de schade.

De Lozerhof gaat in hoger beroep. in het arrest van 20 juni 2003 bekrachtigt het hof het vonnis van de rechtbank. In het kader van de zorgplicht is relevant of voor een veilige werkomgeving alternatieve oplossingen mogelijk zijn voor de naar buiten draaiende deur. Hierover stelt het hof vast dat het hier een extra brede deur betreft, waardoor er maar 80 centimeter van de gang overblijft als de deur openzwaait. Dat zorgt voor een gevaarlijke situatie. Door het plaatsen van een schuifdeur had deze situatie voorkomen kunnen worden. Nu niet gebleken is dat schuifdeuren niet mogelijk zouden zijn en ook niet dat De Lozerhof dit niet kan betalen of het onevenredig hoge kosten zou meebrengen, is De Lozerhof aansprakelijk.

De Lozerhof gaat in cassatie. De Hoge Raad verwerpt het beroep en veroordeelt De Lozerhof in de kosten van het geding.