HEMA notarisservice, Gerechtshof Amsterdam 16 juni 2015
(ECLI:NL:GHAMS:2015:2270)
Felicity Garretsen
Essentie
De HEMA notarisservice is technisch, juridisch en inhoudelijk niet in strijd met de voor deelnemende notarissen geldende wet- en regelgeving.
Rechtsregel
De HEMA notarisservice, waarbij goedkoop en zelfstandig, via het invullen van een digitaal vragenformulier, een akte voor een testament of een samenlevingsovereenkomst kan worden opgesteld, is technisch, juridisch en inhoudelijk niet in strijd met de voor notarissen geldende wet- en regelgeving. De notaris houdt nog in voldoende mate regie, zeggenschap en toezicht op de uitbestede werkzaamheden. Dat de werkwijze in de voorfase in grote mate is geautomatiseerd, maakt dat niet anders. De inrichting van de HEMA notarisservice biedt de cliënt adequate voorlichting, onder meer door de weergave van de zogenoemde ‘maatwerk meldingen’, indien de situatie van de cliënt afwijkt van de standaardsituatie.
Inhoud arrest
Sinds november 2013 kunnen consumenten op gemakkelijke wijze hun testament of samenlevingsovereenkomst regelen bij de notarisservice van de HEMA. Bij de ‘HEMA-notaris’ kan zelfstandig, via het invullen van een digitaal vragenformulier, een akte voor een testament of een samenlevingsovereenkomst worden opgesteld voor ‘slechts €125,- per akte’. Daarna moet de akte worden uitgeprint en ondertekend bij een van de aangesloten notarissen. Dit is dus goedkoop en eenvoudig. HEMA denkt met de notarisservice een grote groep mensen te benaderen, die er tegenop ziet hun samenlevingsovereenkomst of testament te regelen.
De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) heeft de kwestie voorgelegd aan de tuchtrechter, en stelt zich op het standpunt dat de inrichting en de opzet van de HEMA notarisservice om een aantal redenen op gespannen voet staan met de wet of de beroeps- en gedragsregels. De KNB maakt de notarissen die deelnemen aan de Hema-notarisservice de navolgende tuchtrechtelijke verwijten:
1. De notaris kan onvoldoende regie, zeggenschap en toezicht uitoefenen;
2. de notaris overtreedt zijn geheimhoudingsplicht;
3. de notaris schendt zijn zorgplicht;
4. aan de opzet en werkwijze kleven risico’s ten aanzien van de vrije wilsvorming van de cliënt;
5. er leven vragen over te lage honorering, over het provisieverbod en over de onafhankelijkheid van de notaris.
De kamer heeft klachtonderdeel 2. gegrond verklaard, zonder daaraan een maatregel te verbinden, en de klacht voor het overige ongegrond verklaard. Het hof acht de klacht in zijn geheel ongegrond. Het hof komt tot het oordeel dat de HEMA notarisservice technisch, juridisch en inhoudelijk niet in strijd is met de voor deelnemende notarissen geldende wet- en regelgeving. Het hof is met betrekking tot klachtonderdeel 2. van oordeel dat bij de HEMA notarisservice de geheimhouding van de door cliënten verstrekte gegevens voldoende is gewaarborgd. Volgens het Hof houdt de notaris nog in voldoende mate regie, zeggenschap en toezicht op de uitbestede werkzaamheden. Dat de werkwijze in de voorfase in grote mate is geautomatiseerd, maakt dat niet anders. De inrichting van de HEMA notarisservice biedt de cliënt adequate voorlichting, onder meer door de weergave van de zogenoemde ‘maatwerk meldingen’, indien de situatie van de cliënt afwijkt van de standaardsituatie. Het hof is wel van mening dat de privacy van cliënten beter kan worden gewaarborgd, en roept de betrokken partijen bij de HEMA notarisservice daarom op om de verplichtingen op het gebied van de privacy meer tot uitdrukking te brengen en de overeenkomst tussen hen op dat punt aan te passen.