HvJ EU, 2 juni 2016, bijna van adel door naamswijziging
Door Sebastian Cornielje
Essentie
De in Duitsland geboren Nabiel Bagdadi heeft door een reeks van naamswijzigingen geprobeerd zijn naam te wijzigen naar ‘Peter Mark Emanuel Graf von Wolffersdorff Freiherr von Bogendorff’. Dit leek mogelijk door een zogenoemde ‘deed poll’, waarmee eenieder, zelfs iemand die niet beschikt over de Britse nationaliteit, zijn of haar naam kan wijzigen. Het registreren van de adellijke naam bleek echter niet zo gemakkelijk in Duitsland. Het verzoek werd afgewezen, waarna Nabiel een procedure startte. Aan het Europees Hof werd een prejudiciële vraag gesteld inzake de mogelijkheid van de Duitse rechtbank om het verzoek van Nabiel af te wijzen, waarbij vier argumenten werden geleverd vanuit de zijde van de verwerende stad Karlsruhe. Het Hof concludeerde dat drie van de vier argumenten niet slaagden. Echter, het feit dat er adellijke titels in de gewijzigde naam voorkwamen gaf wel degelijk aanleiding tot afwijzing van het verzoek m.b.t. de verstoring van de openbare orde. Duitsland heeft de adel namelijk afgeschaft en het gebruik van nieuwe adellijke titels verboden, waarbij de gelijkheid tussen alle burgers van Duitsland de belangrijkste reden is.
Rechtsvraag
De vraag ie aan de orde kwam luidt als volgt: ‘In hoeverre is de afwijzing van het verzoek tot naamswijziging gerechtvaardigd in het licht van de vier aangevoerde argumenten van de stad Karlsruhe, mede gelet op artt. 18 en 21 VWEU?’
Inhoud
Nabiel Bagdadi heeft zijn naam eerst gewijzigd in Nabiel Peter Bongendorff, waarna hij door adoptie de naam Nabiel Peter Bongendorff von Wolffersdorff kreeg. Nabiel was geboren in duitsland en verhuisde in 2001 naar het Verenigd Koninkrijk als insolventieconsulent, waarna hij werd genaturaliseerd. Hij wijzigde vervolgens zijn naam naar het adellijke Peter Mark Emanuel Graf von Wolffersdorff Freiherr von Bogendorff. Deze wijziging was in het Verenigd Koninkrijk geen probleem, daar het Engelse recht zeer tolerant is wat betreft de naamswijziging. Echter, de wijziging bleek in Duitsland voor moeilijkheden te zorgen. Het verzoek tot naamswijziging werd in Duitsland afgewezen, waarna een procedure aanving die resulteerde in een prejudiciële vraag aan het Europees Hof. Vier argumenten werden door de stad Karlsruhe aangevoerd, namelijk dat de naam te lang was; dat de naam vrijwillig was gekozen door Nabiel en dus niet door een wijziging in diens persoonlijke staat; dat het in het belang was inzake de continuïteit van iemands naam om de naamswijziging af te wijzen en; dat de naam de openbare orde verstoorde aangezien nieuwe adellijke titels niet worden toegestaan en de adel als geheel is afgeschaft in Duitsland, waarbij de gelijkheid van Duitse burgers van het grootste belang is. Het Hof wees drie argumenten af. Ze stemde echter in met het laatste argument, met name doordat de staat het beginsel van gelijkheid tussen burgers moet kunnen waarborgen, waarbij de adellijke titels in de gewijzigde naam dit doel in de weg zouden zitten.