Rechtbank Midden-Nederland, 3 mei 2024, verboden staking Arriva
ECLI:NL:RBMNE:2024:2808, Rechtbank Midden-Nederland, C/16/574548 / KG ZA 24-218 (rechtspraak.nl)
Rechtsregel
Een staking is alleen rechtmatig als deze past binnen de bescherming van artikel 6 lid 4 van het Europees Sociaal Handvest.
Essentie
Een staking is alleen rechtmatig als deze binnen de wettelijke kaders valt. Als een staking in strijd is met geldende afspraken, zoals vastgesteld in cao’s, kan deze door de rechter als onrechtmatig worden bestempeld en worden verboden.
Feiten
Arriva heeft in december 2022 de concessie voor het bus- en treinvervoer in het gebied Twente-ZHO verworven en is op 10 december 2023 met het vervoer begonnen. Het personeel van de vorige eigenaar, Keolis, ging mee naar Arriva. De werknemers vallen onder twee cao’s: de cao’s Openbaar Vervoer en Multimodaal, die geldig zijn tot respectievelijk 31 maart 2025 en 31 december 2025.
Voorheen hanteerde Keolis gunstigere regels voor werktijden dan de cao’s voorschreven. Deze regels, genaamd “Randvoorwaarden 2023”, waren populair bij buschauffeurs. Maar in december 2023 liepen deze regels af, waarna Arriva met haar ondernemingsraad en het Implementatieteam Twente (speciaal opgericht voor oud-werknemers van Keolis) begon met de onderhandelingen over de nieuwe regels voor 2024. Voorafgaand aan het bereiken van overeenstemming over de nieuwe randvoorwaarden besloot Arriva om de regeling van de Randvoorwaarden 2023 niet langer toe te passen, wat leidde tot onenigheid met de buschauffeurs en het inroepen van nietigheid van de werktijdenregeling door de OR.
Op 7 maart 2024 werd overeenstemming bereikt over de nieuwe regels. Deze nieuwe regels zijn vastgelegd in het Referentiedocument 2024., maar tot op heden nog niet ingevoerd. Arriva gaf voorrang aan de vakantieregeling, waardoor de chauffeurs nog steeds met de oude regels moeten werken.
De buschauffeurs en de FNV zijn niet blij met deze gang van zaken. Zij vinden dat de oude regels voor te veel werkdruk zorgen. Ze eisen dat Arriva snel nieuwe regels invoert die beter zijn voor de chauffeurs. Arriva zegt dat dit lastig is vanwege de complexiteit van het proces. De ondernemingsraad heeft ingestemd met het gebruik van de oude regels tot de zomervakantie, maar de FNV vindt dit te lang duren en roept op tot een staking op 6 mei 2024.
Oordeel rechtbank
De rechter oordeelt dat de staking onrechtmatig is omdat deze niet valt onder artikel 6 lid 4 van het Europees Sociaal Handvest (ESH). De geldende cao’s bevatten minimumeisen voor dienstenpakketten, waarbij wijzigingen aan de ondernemingsraad moeten worden voorgelegd. Het noodpakket voldoet aan deze eisen en heeft instemming van de ondernemingsraad. De FNV kan geen actie ondernemen om de uitvoering van de cao’s te wijzigen, aangezien zij hiermee akkoord is gegaan bij het sluiten van de cao’s. De staking is daarom in strijd met de afspraken in de cao’s en wordt verboden. De rechter wijst ook de gevorderde dwangsom af omdat de FNV heeft toegezegd zich aan het verbod te houden. Daarnaast moet de FNV een bericht op haar website plaatsen om haar leden en andere werknemers te informeren over de beslissing van de rechter. Ten slotte veroordeeld de rechtbank FNV tot het betalen van de door Arriva gemaakte proceskosten.
De voorzieningenrechter oordeelt dat Arriva niet mag staken.