Vanaf dinsdag 1 december zijn mondkapjes in de publieke ruimte verplicht. In onder andere winkels, musea, restaurants en theaters moeten we dan een mondkapje dragen. Dit geldt ook in het onderwijs, met uitzondering van de basisschool, en contactberoepen, waarbij zowel de professional als klant een mondkapje moet dragen. Wat ging er vooraf aan de invoering van deze plicht?
‘Deskundigen: verplicht dragen mondkapje is wettelijk niet mogelijk’ kopte NOS afgelopen juli nog. Volgens Jan Brouwer, hoogleraar Recht en samenleving aan de Rijksuniversiteit Groningen, was een mondkapje “een indirect middel om gedrag te veranderen; dat mag simpelweg niet”. Wim Voermans, hoogleraar staatsrecht aan de Universiteit Leiden, vulde aan dat de mondkapjesplicht in strijd was met het recht op de persoonlijke levenssfeer uit artikel 10 Grondwet.
Daarnaast zou de mondkapjesplicht in strijd zijn met het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens. Het EVRM eist immers dat een ingrijpende maatregel, zoals hier het geval is, aantoonbaar efficiënt en effectief moet zijn. En of mondkapjes dat zijn, daar zijn de deskundigen het niet over eens. Tegelijkertijd liet het College van de Rechten voor de Mens op haar website weten dat het EVRM de vrijheid geeft aan lidstaten om zelf te beslissen of sprake is van een crisissituatie die noopt tot het afwijken van de EVRM-verplichtingen.
Wettelijk vastgelegd
Met de invoering van de coronawet, ofwel Tijdelijke wet maatregelen COVID-19, per 1 december heeft de mondkapjesplicht echter een wettelijke basis gekregen. Het niet dragen van een mondkapje in publieke binnenruimten, stationsgebouwen en luchthavens kan vanaf die dag een boete van 95 euro opleveren. Andere maatregelen die in de coronawet zijn opgenomen, zijn het houden van anderhalve meter afstand en verschillende hygiënemaatregelen. Ongetwijfeld zal dit ook weer de nodige jurisprudentie opleveren. Eerder zagen we al hoe verschillende coronaspugers voor de rechter moesten verschijnen en welke coronadelicten in het buitenland worden gepleegd.
Mondkapje aanschaffen
Kortom, we moeten er binnenkort toch echt allemaal aan geloven. Gelukkig is er in de afgelopen maanden veel veranderd en zijn mondkapjes inmiddels in allerlei soorten en maten verkrijgbaar. Een mondkapje kopen kun je daarmee zo gek maken als je zelf wilt. Een aanrader daarbij – voor zowel de portemonnee als het milieu – is de aanschaf van wasbare mondkapjes. Kijk bij aanschaf ook even of je de lengte van de lusjes van het mondkampje aan kunt passen. En wil je echt wat origineels, dan kun je natuurlijk altijd nog mondkapjes bedrukken met een eigen print, logo of afbeelding. Zo dragen diverse advocaten en rechtbankmedewerkers al een zwart mondkapje met bedrukte witte bef.
