Het grote voordeel van rechten studeren via de OU vond ik altijd dat ik zo goed als alles vanuit m’n eigen studeerkamer kon doen. Goed, tentamens maken niet en sommige vakken hadden ook (verplichte) bijeenkomsten, maar in beginsel hoefde ik voor negentig procent van m’n studie de deur niet uit. Ideaal, maar het heeft natuurlijk ook een nadeel: uitspraak.
Nee, dan bedoel ik natuurlijk niet zoals in ‘jurisprudentie’, maar de uitspraak van bepaalde woorden. Als je colleges volgt en je hoort die woorden steeds opnieuw voorbij komen, dan blijven ze wel hangen. Als je alles alleen vanuit boeken doet, dan wil het nog weleens gebeuren dat je bepaalde woorden op een bepaalde manier leest – ook al weet je dondersgoed dat de uitspraak anders móet zijn.
Tijdens het vak Burgerlijk procesrecht bijvoorbeeld. In alle hoofdstukken van het boek werd geschreven over een ‘exploot’. Prima, duidelijk, kan niet misgaan. De laatste twee hoofdstukken noemden dat ding ineens een ‘exploit’, waardoor ik die i heel nadrukkelijk ging lezen. Dat was al irritant. Ondertussen las ik ook over ‘een appellabel’ besluit. En echt, ik wist vanaf het begin wat de juiste uitspraak was, en tóch presteerde ik het om regelmatig ‘appel-label’ te lezen. Over ‘Spongcassatie’ en ‘artikel 45 senior’ ga ik het maar niet eens hebben.
De appellant in hoger beroep ging eigenlijk altijd wel goed, in tegenstelling tot de ‘geïntimideerde’, wat ik op zich nog steeds best een passende naam vind in sommige gevallen. Net zoals ik de naam van dat lanceerdinges in Amerika altijd wel een fantastische naam vond; het klonk zo gezellig, maakte het echt leuk. Ja, we gaan een paar mensen de hemel inschieten en we doen schietgebedjes dat ze niet ontploffen, dus hey, toepasselijk naampje, zin an – dat idee. Ik kwam er pas een paar jaar geleden achter dat dat lanceerdinges dus helemaal niet ‘Cape Carnaval’ heet.
Ook ‘nemo tenetur’ en ‘ne bis in idem’ bleken juist uitgesproken bijna onherkenbaar en alhoewel zijn rode boek al bijna twaalf jaar op mijn nachtkastje ligt en een belangrijk deel van mijn leven is, moet ik schoorvoetend toegeven dat ik geen flauw idee heb hoe de beste man eigenlijk heet. De Huuluu? De Huuloe? De Hoeluu? De Hoeloe? Schandalig, ik weet het. Ik had mijn hoop dus stiekem gevestigd op de (spaarzame) bijeenkomsten, maar daar werd het boek steevast genoemd als ‘het studieboek’. Met als gevolg dat ik het inmiddels ‘het rode studieboek’ noem als studenten vragen waar ze bepaalde passages of een bepaalde uitleg kunnen vinden.
Er bestaan lijsten met veelgebruikte afkortingen, lijsten met Latijnse termen die iedere jurist zou moeten kennen, lijsten met mailetiquette voor eerstejaars studenten… Daar moeten we in dit digitale tijdperk toch ook een lijst met de juiste uitspraak van belangrijke termen aan toe kunnen voegen? En dan hops, overal opnemen onder de ‘verplichte literatuur’. All those in favor, say aye! Eh, ja, als in ‘aai’ dus. Niet te verwarren met ‘oyez’. Been there…