Ik heb het al vaker gezegd: Soms lijkt het alsof recht en rechtvaardigheid niets met elkaar te maken hebben. Een uitspraak die volgens de wet, het heersende recht, klopt, kan compleet onrechtvaardig aanvoelen – zeker voor de betrokkenen. Bij De Rijdende Rechter is dit verschil meer regel dan uitzondering, wat vooral blijkt uit de tientallen reacties die na een uitzending op de site worden achtergelaten. Neem bijvoorbeeld die aflevering uit 2013: ‘Tegenwind’, die ik bij het opruimen van oude bestanden op mijn computer tegenkwam.
Mevrouw De Backer zit graag in haar stoel bij het raam te handwerken en vindt het fijn om daarbij ook naar buiten te kijken. Naast haar huis is een zorgcentrum gevestigd en dat zorgcentrum wil dat de cliënten bij mooi weer lekker buiten kunnen zitten. So far so good.
Om de cliënten lekker buiten te laten zitten, heeft het zorgcentrum windschermen geplaatst, waar mevrouw De Backer recht tegenaan kijkt als ze in haar stoel bij het raam zit te handwerken. Niet alleen vindt ze die windschermen lelijk, ze heeft ook met de vorige directeur van het zorgcentrum afgesproken dat er maximaal drie windschermen geplaatst zouden zijn, want dan kijkt ze er net langs. Die afspraak is mondeling gemaakt en zou gelden tot mevrouw De Backer -grof gezegd- overlijdt.
De huidige directeur van het zorgcentrum weet wel dat die afspraak er is, maar zegt niet te weten dat die afspraak zo lang zou voortduren. Ze had dit makkelijk kunnen nagaan bij de vorige directeur, maar dat doet ze niet. Zíj heeft met die afspraak niets te maken, zegt ze, en als mevrouw De Backer op vakantie is, plaatst de directeur twee extra windschermen. Juist omdát die directeur nalaat bij de vorige directeur na te vragen hoe het nou precies zit met die afspraak, geeft de Rijdende Rechter mevrouw De Backer gelijk: Die twee extra windschermen moeten weg. Hij geeft haar en de directeur wel in overweging eens om de tafel te gaan zitten om een compromis te bereiken: meer windschermen die minder lelijk zijn, zoiets.
Ik vond het destijds al een prima uitspraak. De directeur had makkelijk kunnen verifiëren of de afspraak inderdaad gemaakt is zoals mevrouw De Backer beweert, maar kiest ervoor te doen alsof haar neus bloedt. Ze had makkelijk kunnen voorkomen dat mevrouw De Backer in het gelijk werd gesteld.
De reacties op de site onder deze uitspraak lieten duidelijk zien dat deze uitspraak over het algemeen als onrechtvaardig werd ervaren:
‘Zet er een partytent neer!’ ‘Waar mensen zich al druk om maken. Kijk dan gewoon de andere kant op.’ Of: ‘Dus als mijn buren lelijke groene gordijnen ophangen kan ik bij de rechter gaan eisen dat ze die gordijnen weghalen?!’ Er werden zelfs APV-normen bij gesleept, die met deze hele kwestie niets van doen hadden. Maar de opmerking ‘dat het voor de Rijdende Rechter toch een kleine moeite was geweest om zélf even te bellen met die vorige directeur’ spande wat mij betreft de kroon. Dat is namelijk écht zijn taak niet; dat had de huidige directeur kunnen en moeten doen, en dan was deze ‘oude zeur’ ook niet in het gelijk gesteld.
Een volgens de wet prima uitspraak? Absoluut! Onrechtvaardig? Tsja…