Een paar weken geleden keek ik weer eens naar de film Das Leben der Anderen. Het verhaal speelt zich af in 1984, in de DDR. De Stasi houdt alles en iedereen in de gaten en dan met name personen van wie vermoed wordt dat ze tegen het heersende regime zijn.
Wiesler werkt voor de Stasi en is werkelijk briljant in zijn vak. Hij is uiteindelijk de persoon die de opdracht krijgt een toneelschrijver, Dreyman, in de gaten te houden. Deze Dreyman lijkt bijzonder pro-westers en heeft vrienden van wie ook vermoed wordt dat ze activiteiten tegen de DDR ondernemen. In het appartement van Dreyman wordt afluisterapparatuur geïnstalleerd en op een zolderkamertje bovenin het appartementencomplex waar Dreyman woont, zit dag in, dag uit Wiesler te luisteren naar de gesprekken die in het appartement plaatsvinden.
Maar hoe langer deze situatie duurt, en hoe meer gesprekken Wiesler hoort, hoe meer hij zich begint te interesseren voor de onderwerpen en de literaire werken die Dreyman en zijn vrienden bespreken en produceren. Hij begint Dreyman sympathiek te vinden, zijn eigen leven toch maar wat aan de saaie kant, en meer en meer groeit het besef dat niet Dreyman en zijn vrienden, maar juist Wiesler zélf aan de verkeerde kant staat.
Waar Wiesler in het begin van de film nog tegen een gevangene zegt: “Gelooft u werkelijk dat ons systeem zo faalt dat we onschuldige burgers gevangen zetten? Dat alleen al is reden genoeg om u op te sluiten”, zo zet hij aan het eind van de film zijn baan, carrière, en misschien zelfs zijn leven op het spel om Dreyman uit de gevangenis te houden.
Hoe moeilijk moet het zijn om een baan te hebben waarbij je de hele dag het leven van anderen observeert. Anderen, die duidelijk een interessanter en voller leven hebben dan jij, anders zouden ze niet in de gaten gehouden hoeven te worden, nietwaar? De Stasi mag inmiddels dan wel niet meer bestaan, er zijn nog steeds mensen die leven via het leven van anderen. Die anderen interessanter en betekenisvoller vinden dan zichzelf. Die wachten tot er iets gebeurt (afstuderen, andere baan, nieuwe vriendin, vijf kilo afvallen, neuscorrectie) omdat ze dan pas, na die gebeurtenis, gelukkig kunnen zijn. En dat is zó zonde!
Ieder huisje heeft zijn kruisje, zei mijn oma altijd en toevallig was mijn oma een heel wijze vrouw. Ook al hou je iemand 24/7 in de gaten, er zijn echt altijd wel dingen die je níet ziet. Dus waarom wachten? Je bent toch zeker geen bijrol in je eigen film?! Jij bent de ster. Schitter, straal, lééf! Als er dan toch iemand is die via jou moet leven, zorg dan dat dat leven boeiend is. Anders is het ook maar zo saai voor je observator.