Het hoorcollege is al meer dan negenhonderd jaar een constante factor in de rechtenstudie en is daarmee bijna net zo oud als Metusalem, die volgens de Bijbel 969 verjaardagen mocht vieren. Nu weet ik wel dat juristen de neiging hebben zich aan alles wat bestendig en traditioneel is vast te klampen, maar het zal toch zeker niet nog een eeuw moeten duren voordat deze archaïsche onderwijsvorm wordt afgeschaft?
Door Michiel Hennevelt
Laten we een buitenaards wezen het typische hoorcollege observeren, en vragen wij dit denkbeeldige wezen vervolgens naar de functies hiervan, dan zullen zijn antwoorden uiteenlopen van ‘facebook checken’ of ‘het weekend bespreken’ naar ‘het inhalen van de gemiste nachtrust’. Dat er één mensfiguur buiten de massa is gaan staan en iets aan het mompelen is over judiciële lussen of verpanding van debiteuren, zal onze alien eindeloos verbazen; er is immers niemand die de boodschap van deze spreker ontvangt.
Zelf ben ik al lang gestopt met de dagelijkse bezoekjes aan de immense collegezalen (waarbij ik een uitzondering maak voor colleges van zeer geestdriftige docenten, maar dat is meer ter vermaak dan ter lering). Dit begon uit noodzaak, met vier dagen in de week stage en werk waren er niet veel mogelijkheden meer over om fysiek – of mentaal – aanwezig te zijn. Men zegt dat je iets pas mist als het er niet meer is. Toen ik echter ook ná mijn stageperiode wegbleef bij hoorcolleges merkte ik dat ik juist al die tijd daarvoor iets had gemist: de vrijheid om je studie volledig zelf te plannen en het besef dat je dat veel efficiënter kan dan een docent die anderhalf uur staat te babbelen en daarbij niet zelden uitgebreid de tijd neemt voor persoonlijke anekdotes die letterlijk niets met de stof te maken hebben.
Het aanbieden van videohoorcolleges is dan ook geen echte oplossing, maar verplaatst het probleem enkel van de offline naar de online wereld, waar je het betoog van de docent hoogstens met een factor 2.5 kan versnellen. Ook wil ik zeker niet voorstellen om het onderwijs dan maar helemaal af te schaffen en alles altijd zelf te doen. Nee, ik heb er voor gekozen om al mijn vertrouwen in de werkcolleges te stellen, die vaak juist een veel betere afspiegeling van het tentamen geven (want dat is en blijft voor 90% van de vakken het enige doel). Aangevuld met de verplichte literatuur blijkt dit een prima tentamenvoorbereiding te zijn.
Dus: even hoge punten in minder tijd? Een soort van rechtenstudie 2.0 waarbij het hoorcollege definitief begraven kan worden naast Metusalem? Als je het nog niet doet (want ik ben zeker niet de enige): maak je studentenleven nog makkelijker en probeer het eens.