Challenge accepted, mission accomplished

Ik hou van Nederlanders die in Duitsland ansichtkaarten kopen en bij de toonbank zeggen dat ze “ein poschtsegel für nach Holland” willen en ik hou van Nederlanders die in Frankrijk bij de bakker om een “pain du stock” vragen. Maar ik hou het allermeest van niet-juristen die discussiëren over van alles wat te maken heeft met strafrecht – wat dan ook. Wat het dan echt helemaal afmaakt, is een feitje droppen dat niemand verwacht en dat niemand ook eigenlijk gelooft.

Een paar weken geleden was ik weer getuige van zo’n discussie. Ik vond de argumenten vermakelijk, het onzingehalte viel me ook alles mee, en ik probeerde zelf ondertussen een filosofische tekst te schrijven over Rousseau, dus ik hield het op getuige in plaats van deelnemer. Maar zoals dat gaat met strafrecht, die filosofische tekst stokte, want ik vond het veel leuker om naar die discussie te luisteren.

Het onzingehalte was langzaam aan het stijgen terwijl de gemoederen opliepen en ineens waren de deelnemers in een soort hypothetische fase beland: stel je voor dat, wat als, wat zou jij doen, en voor ik het wist zaten ze in een hypothetische gevangenis. En daar wilde iedereen zo snel mogelijk ook weer uit, dus er werden vluchtplannen uitgedacht. De onzinmeter schoot door het dak en wat de precieze trigger was, weet ik niet eens meer, maar het punt waarop ik niet langer alleen luistervink kon zijn, was bereikt.

“Ontsnappen uit de gevangenis is niet strafbaar in Nederland.” Er viel een oorverdovende stilte. De drie studenten die net nog verhit hadden zitten discussiëren, staarden me aan alsof ik knettergek was. Een van hen zei dat ook gewoon: “Je bent gek.” Gelukkig leven we in een digitaal tijdperk en was ik drie seconden na een zoekopdracht bij Google weer volkomen geloofwaardig: Hoe zit dat? Waarom dan? Maar als je ontsnapt, ben je dan écht vrij?

Nee. Ontsnappen of een poging daartoe doen, is niet strafbaar. Maar natuurlijk alleen als je tijdens die ontsnapping(spoging) geen strafbare feiten pleegt. Dus wie bijvoorbeeld een bewaker bedreigt of à la Andy Dufresne een gat hakt in de muur achter een levensgrote poster van Raquel Welch, is af. Blijf in de gevangenis, je gaat zéker niet langs start. En als het je tegen alle verwachtingen in wél lukt om een brandschone ontsnapping neer te zetten, dan kun je nog steeds niet opgelucht ademhalen. Want word je buiten de muren opgepakt, dan ga je voor de resterende tijd van je straf gewoon weer terug.

De studenten vonden het fascinerend. “Maar!” Riep de student die me tien minuten eerder nog had willen laten afvoeren naar een gekkenhuis, “Stel dat je brandschoon ontsnapt en je krijgt het voor elkaar om te vluchten naar een land dat géén uitleveringsverdrag heeft met Nederland en je wordt dáár opgepakt?!” We waren weer in een hypothetische fase beland, het antwoord op die vraag deed er niet meer toe en er werd vol passie gefantaseerd over hoe zij het zouden aanpakken, mochten zij ooit in de gevangenis belanden – challenge accepted!
Ook al was mijn filosofische tekst over Rousseau nog lang niet klaar, ik klapte tevreden mijn MacBook dicht. Feitje gedropt, mission accomplished.