Vakbonden boos om schrappen ontslagboete in nieuwe NOW

Het kabinet maakte onlangs het plan bekend om de huidige ontslagboete, zoals op dit moment opgenomen in de NOW-regeling, te schrappen in het nieuwe pakket voor de komende periode. Vakbonden vrezen dat veel mensen hun baan zullen verliezen als bedrijven staatssteun mogen ontvangen maar tegelijkertijd ook mensen mogen ontslaan. Werkgeversorganisaties zijn het, vanzelfsprekend, niet eens met de vakbonden en stellen dat reorganisaties nodig zullen zijn om te overleven. De politiek houdt zich verdeeld.

Door Lisanne Wigboldus

Over welke ontslagboete hebben we het?

Op dit moment kent de NOW-regeling de verplichting dat bedrijven de loonkosten zoveel mogelijk gelijk zullen houden. Dit betekent dat, in lijn met het doel van de regeling, geen werknemers zullen worden ontslagen. Als een bedrijf dit wel doet, moet dit bedrijf een boete van 50% betalen over de ontvangen steun voor de ontslagen werknemers. Ook moet het bedrijf het steunbedrag voor de ontslagen werknemers terugbetalen.

Wat vinden de politieke partijen?

In de Tweede Kamer blijkt het voornemen om de ontslagboete te schrappen een duivelsdilemma. Er heerst verdeeldheid. Minister Koolmees is van mening dat nu de crisis langer duurt, bedrijven gebruik moeten kunnen maken van de voortgezette NOW-regeling zonder bang te zijn om een hoge boete te krijgen als ze moeten herstructureren. Daarbij is minister Koolmees van mening dat het beter is als een beperkt aantal banen verloren gaat dan dat een heel bedrijf aan de crisis onderdoor gaat. GroenLinks en de PvdA zijn tegen het schrappen van de ontslagboete, omdat het doel van de regeling werkbehoud is. Toch vinden ook zij dat in uitzonderlijke gevallen, met instemming van de bonden, bedrijven zonder boete moeten kunnen herstructureren. Forum voor Democratie, de SGP en oud-VVD’er Van Haga schaarden zich wel achter de coalitie.

Wat vinden de werkgeversorganisaties?

Hans Biesheuvel van werkgeversorganisatie Ondernemend Nederland heeft aangegeven geen problemen te hebben met het koppelen van voorwaarden aan de steun. Volgens hem moet de ontslagboete echter wel uit het pakket worden gehaald. Hij is van mening dat er ook bedrijfseconomisch gekeken moet worden. Bedrijven zullen nu eenmaal moeten reorganiseren, en dus hun kosten moeten verlagen. VNO-NCW-voorzitter Hans de Boer stelt dat Koolmees met het schrappen van de ontslagboete juist probeert massaontslagen te voorkomen. In plaats van dat bedrijven ervoor gaan kiezen om te failleren, waarbij veel werknemers op straat zullen komen te staan, moeten ze volgens de regeling de ruimte krijgen om te kunnen herstructureren om zo het bedrijf te redden.

Wat vinden de vakbonden?

De FNV en het CNV waarschuwen voor een ontslaggolf in juni als de huidige regeling eind mei afloopt. Daarom moet er een nieuwe regeling komen. De vakbonden zijn echter van mening dat zonder een ontslagboete in de nieuwe NOW-regeling de prikkel verdwijnt om bij de toepassing van steunmaatregelen te investeren in werknemers. Dit is immers ook het doel van de regeling. De FNV wil dat bedrijven pas noodsteun kunnen krijgen na instemming van werknemers via vakbonden of de ondernemingsraad. Volgens FNV-bestuurder Zakaria Boufangacha kan alleen in dat geval de ontslagboete worden geschrapt. In aanvulling hierop is CNV-voorzitter Piet Fortuin van mening dat de periode van de WW-uitkering langer moet worden als de ontslagboete wordt geschrapt.