Het fenomeen werken is in de laatste honderden jaren veel veranderd. Je hebt op de middelbare school ongetwijfeld films gezien of leerboeken gelezen over de erbarmelijke omstandigheden van werknemers in fabrieken die gigantisch veel moesten werken en amper pauze hadden. En dat ook nog allemaal tegen een schamper loon. Gelukkig zijn er mede door protesten, en door de macht van vakbonden, veel veranderingen doorgevoerd, waardoor je als werknemer tegenwoordig veel meer rechten hebt.
Die zijn ook allemaal wettelijk verankerd en in principe moeten alle werkgevers zich daar aan houden. Toch gebeurt dit lang nog niet altijd en is het belangrijk om als werknemer je rechten te kennen, zeker als het gaat om de zogenaamde werktijden. Maar wat zegt de wet daar dan precies over? We zoomen op enkele aspecten in
Maximale werkuren staan in de wet aangegeven
De meeste mensen werken tegenwoordig veertig uur per week of zelfs minder. Contracten van 36 uur komen ook steeds vaker voor en dat betekent dat je dan om de week een dag vrij hebt of bijvoorbeeld elke werkweek een middag. Veel mensen denken dan ook dat dit de wettelijke werktijd is, maar dat is niet het geval. In de Arbeidstijdenwet staat namelijk aangegeven dat je in een periode van vier weken gemiddeld maximaal 55 uur per week mag werken. Soms kan hiervan worden afgeweken, maar de max staat op zestig uren per week. En doorgaans geldt: hoe langer de periode duurt, hoe minder uren je wettelijk mag werken. Toch zijn hier vaak geschillen over en soms is dan arbeidsmediation nodig.
Speciale regels voor nachtdiensten
Veel mensen werken doorgaans nog op reguliere tijden, de zogenaamde 9-tot-5, maar uiteraard zijn er ook werkenden die onregelmatig aan de slag gaan en bijvoorbeeld wekelijks nachtdiensten draaien. Voor nachtdiensten zijn er dan ook andere regels. Zo staat in de wet aangegeven dat je maximaal 36 nachten mag werken in een periode van zestien weken, dus ongeveer vier maanden. En daarnaast mag je ook niet meer dan zeven nachtdiensten achter elkaar draaien en er geldt een jaarlijks maximum van honderdveertig nachtdiensten per jaar.
Andere regels voor jongeren onder de achttien
Ook interessant om te weten: voor jongeren onder de achttien zijn er speciale regels en die zijn weer onderverdeeld in verschillende categorieën. Voor jongeren van zestien en zeventien geldt dat ze vrijwel alle werkzaamheden mogen uitvoeren, maar ze mogen niet meer werken dan de reguliere schooluren. Ook mogen ze sommig werk alleen onder toezicht uitvoeren
De regels worden strenger voor kinderen die vijftien jaar of jonger zijn. Als vijftienjarige mag je alleen lichte werkzaamheden uitvoeren. Denk daarbij aan typische jongerenbaantjes, zoals het plukken van fruit en groenten of bijvoorbeeld vakkenvullen in een winkel. Als vijftienjarige mag je echter niet in een fabriek werken, vrachtwagens laden en lossen of bijvoorbeeld aan de slag gaan als maaltijdbezorger. Als je dertien of veertien bent, mag je in principe helemaal niet werken want school gaat dan voor. Wel mag je dan bepaalde klusjes rondom het huis doen.
