Vandaag oordeelt de Rechtbank Noord-Nederland, locatie Assen dat de Nederlandse Aardolie Maatschappij (hierna: NAM) aan een deel van de inwoners van het Groningenveld (zie afbeelding) de immateriële schade moet vergoeden vanwege de aardbevingen in hun woongebied. De NAM is zowel aansprakelijk voor de reeds geleden schade als voor de nog te lijden schade van de gedupeerden.
Door Julia Verschoor
Bron: Staatscourant
Pieter Huitema van De Haan Advocaten & Notarissen spande de zaak aan namens 127 eisers. In de zaak vorderen de eisers een verklaring voor recht, dat inhoudt dat de NAM en de Staat hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de geleden immateriële schade ten gevolge van de aardbevingen door gaswinning. Hierbij voerde Huitema aan dat het woongenot van zijn cliënten ernstig is aangetast. Daarnaast ervaren zij stress, slapeloosheid en angst voor nieuwe aardbevingen. Tevens maken zij zich voortdurend zorgen over waardevermindering van hun woning.
In het pleidooi van 22 november 2016 stelde Huitema dat er wel verschillende maatregelen getroffen worden, ‘maar daarmee wordt op geen enkele wijze de oorzaak weggenomen, namelijk de aardbevingen zelf. Zowel de NAM als de Staat kan geen garantie geven dat de aardbevingen zullen stoppen’.
De NAM is aansprakelijk
De rechtbank oordeelt dat voor het deel van het Groningenveld kan worden gesproken van een situatie waarin door de NAM een ernstige inbreuk wordt gemaakt op een fundamenteel persoonlijkheidsrecht, namelijk het recht op ongestoord woongenot. Zelfs zonder dat er sprake is van psychisch of lichamelijk letsel leiden de gedragingen van de NAM tot aantasting in de persoon. Veel van de gedupeerden vrezen hun veiligheid en worden in hun dagelijks leven geconfronteerd met de gevolgen van de gaswinning. ‘Deze overlast overschrijdt gezien de aard, de ernst en de duur daarvan de grenzen van hetgeen eisers in het maatschappelijk verkeer als ‘gewone’ hinder hebben te accepteren en vormt een inbreuk op hun eigendomsrechten en op hun recht op ongestoord woongenot‘.
De rechtbank oordeelt daarom dat de NAM aansprakelijk is voor de reeds geleden schade. Ook kwam vast te staan dat de NAM aansprakelijk is voor de materiële schade als gevolg van het gederfd woongenot. In een schadestaatprocedure zal per eiser de hoogte van de schadevergoeding worden bepaald.
Niet aansprakelijk ondanks onrechtmatig handelen
De rechtbank concludeert dat de minister was gehouden om de gasproductie met het oog op de veiligheidsrisico’s voor inwoners in het Groningenveld zoveel mogelijk te beperken. De Staat heeft dit nagelaten, terwijl hij was geadviseerd om dat wel te doen. De rechtbank oordeelt daarom dat de Staat onzorgvuldig heeft gehandeld in de periode van januari 2013 tot en met december 2015. Eisers hebben echter niet voldoende kunnen onderbouwen dat zij geen schade zouden hebben geleden als de Staat de gasproductie had verminderd. Er kan daarom niet worden aangetoond dat de eisers schade hebben geleden door onzorgvuldig handelen van de Staat. Het vonnis van de rechtbank is nog niet gepubliceerd en volgt dus nog.
Vorige maand waarschuwde de RUG al dat de gezondheid van de inwoners van het Groningenveld wordt aangetast. Volgens het onderzoek Gronings Perspectief, dat de RUG heeft uitgevoerd in opdracht van de Nationaal Coördinator Groningen, zijn de klachten te wijten aan een gevoel van onveiligheid. Zij ervaren slapeloosheid, hartkloppingen en hoofdpijn. Een samenvatting van het rapport lees je hier.
Tot slot heeft de Tweede Kamer op 15 februari 2017 een motie aangenomen waarin staat dat de gaswinning verlaagd moet worden, de NAM uit het proces van schadeafhandeling gehaald moet worden en dat er een uitkoopregeling moet komen voor iedereen die het getroffen gebied wil verlaten.
De vraag is of deze pleister voldoende is voor de grote gapende wond die is ontstaan.
