Het Handvest van Parijs viert zijn 25 jarig jubileum

Op 21 november 1990 kwam er officieel een einde aan de Koude oorlog in Europa door het tekenen van het Handvest voor een Nieuw Europa in Parijs, deze week precies 25 jaar geleden.

Het zal je waarschijnlijk niet ontgaan zijn dat het ruim 25 jaar geleden is sinds de val van de Berlijnse Muur. Deze historische gebeurtenis werd vorig jaar dan ook uitgebreid herdacht. Wat men al sneller is vergeten is dat in 1990 het Handvest voor een Nieuw Europa in Parijs werd getekend, en daarmee de Koude Oorlog pas echt ten einde kwam.

(Open hier de officiële link naar de Engelse tekst van het Handvest. De Nederlandse vertaling vind je hier.)

Het Handvest is namelijk zeer relevant voor de Europese geschiedenis, met name voor de landen in Oost-Europa. Na de val van het ijzeren gordijn, en de val van de Sovjet-Unie, breekt er een nieuwe tijdperk aan in Europa. In het Handvest wordt vastgelegd dat democratie, een rechtstaat, en de mensenrechten essentiële waarden zijn voor de 57 lidstaten. Hiermee heeft het Westers model van de staat het duidelijk gewonnen ten opzichte van de Sovjet-Unie.

Daarnaast vormde het Handvest de basis voor de institutionele basis van de OVCE (de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa, internationaal ook wel aangeduid als OSCE). Hoewel de OVCE formeel al opgericht werd in 1975, kreeg het met de concessies in Parijs pas echt mandaat. Zo speelde de organisatie een cruciale rol in de oorlog in het voormalig Joegoslavië, om via de dialoog de veiligheid te herstellen in het gebied.

Aangezien de militaire organisatie zowel Rusland (inclusief de voormalige staten van de Sovjet-Unie) als de westerse landen bevat, heeft de organisatie een essentiële diplomatieke functie. Besluiten moeten helaas wel unaniem genomen worden, wat de effectiviteit van de organisatie reduceert. Desalniettemin is de OVCE een goed platform om zaken als mensenhandel, stemfraude, terrorisme en illegale wapenhandel te bespreken.

Met het conflict in Oekraïne kwam er weer nieuw licht op het belang van de OVCE. Na het neerhalen van de MH17 was het de OVCE die ervoor zorgde dat er internationale afspraken werden gemaakt over de crashzone. Ook werd de beveiliging van de Nederlandse onderzoekers naar de oorzaak van de crash behandeld door de OVCE.