Waar velen de gevangenis zien als een plek voor ‘slechte’ mensen, was de gevangenis voor Yalisa Rasker (26 jaar) jarenlang de enige plek waar ze de kans had om haar vader in ‘normale’ toestand te zien. Al zolang ze zichzelf kan herinneren, was haar vader verslaafd aan alcohol en drugs. Door gebrek aan professionele hulp was het voor hem lastig om zijn zware verleden een plek te geven. Hij belandde tweemaal in de gevangenis en werd uiteindelijk in maart 2017 levenloos in zijn huis aangetroffen, 53 jaar oud.
“Na een aantal heftige, gewelddadige jaren waarin ik opgroeide, besloot mijn moeder in 1999 te scheiden van mijn vader. Ik was toen acht jaar. Ondertussen was hij vertrokken naar Antwerpen, de plaats waar hij vandaan kwam. Daar begon hij al snel aan lager wal te raken. Zijn drank- en drugsgebruik namen flink toe, ook had hij geen vaste verblijfsplaats. Het bedelen leverde niet genoeg op om zijn verslavingen te bekostigen, waardoor hij stal uit winkels en mensen beroofde op straat. De alcohol en drugs veranderden mijn vader in een man zonder gevoel, normen en waarden. Het duurde niet lang voordat hij werd opgepakt en in maart 2000 een gevangenisstraf kreeg van achttien maanden.”
‘Er werd geen rekening mee gehouden dat ik een kind was’
“Ik ben mijn vader meerdere malen gaan bezoeken in de gevangenis. In gedachten zag ik een enge, donkere plek voor me waar mijn vader tussen ‘slechte’ mensen zat. Wat mijn vader echter ook deed of had misdaan, voor mij bleef hij mijn papa. Ik ben altijd onvoorwaardelijk van hem blijven houden.
De eerste keer dat ik hem ging bezoeken, samen met mijn oom, kan ik mezelf nog goed herinneren. Er werd ondanks mijn leeftijd weinig rekening met me gehouden en ik moest net als alle anderen de officiële stappen doorlopen. Bij binnenkomst werden onze paspoorten ingenomen en werd er een foto van ons gezicht gemaakt voor de bezoekerspassen. Daarna volgde de metaaldetector. Nadat we de controle waren gepasseerd en ik twee keer op onvriendelijke manier werd teruggeroepen door de cipier (eerst reageerde de detector op het metaal van mijn broekriem en de tweede keer op mijn schoenen) werden we naar een kille ruimte gebracht waarin we moesten wachten. Voordat we naar de bezoekersruimte mochten, kregen we instructies, zoals over welk lichamelijk contact wel en niet was toegestaan. Ik voelde me hier erg ongemakkelijk bij, vooral door de toon waarop het werd gebracht. Ik was bang om iets fout te doen. Het bezoekuur ging uiteindelijk veel te snel voorbij en het afscheid viel me zwaar. De daaropvolgende bezoeken waren minder eng en langzaam raakte ik gewend aan de regeltjes van de gevangenis. Alleen het feit dat we telkens maar een uurtje hadden was moeilijk, ik moest hem telkens weer achterlaten.”
Nuchter door detentie?
“De detentie van mijn vader zorgde ervoor dat hij niet meer de gelegenheid kreeg om alcohol of drugs te gebruiken. Hierdoor – en omdat hij veel tijd had om na te denken – maakte de agressieve man plaats voor de persoon die hij écht was. Hij beloofde me tijdens de bezoeken en in de brieven die hij schreef om nuchter te blijven als zijn straf erop zat. Echter, die goede voornemens verdwenen als sneeuw voor de zon toen hij vrijkwam. Zonder geld, onderdak en begeleiding zat hij nog steeds met dezelfde problemen als toen hij werd opgepakt. Dit zorgde ervoor dat hij al vrij snel weer terugviel in zijn oude levensstijl en opnieuw werd opgepakt. Hij werd wederom veroordeeld, ditmaal tot een gevangenisstraf van vijf jaar. Ook aan deze straf kwam een einde en weer begon hij opnieuw met drank en drugs. Het was een strijd die hij niet kon winnen. Hoe ouder hij werd, hoe moeilijker zijn gedrag. Het hevige jeugdtrauma dat mijn vader heeft opgelopen, waar hij helaas weinig tot geen hulp voor kreeg, had hem te erg beschadigd en kon hij de pijn van de realiteit niet dragen.
Op 29 maart 2017 werd zijn levenloze lichaam gevonden in zijn woning. Mijn hele jeugd en jongvolwassen leven heb ik gewijd aan mijn vaders verslavingen en heb ik samen met hem gestreden om hem op het rechte pad te houden, ook ten koste van mijzelf. Ik voelde mezelf van kleins af aan verantwoordelijk voor zijn gedrag. Hoewel hij wel opnamen in psychiatrische inrichtingen, afkickklinieken en andere hulpinstanties heeft gehad, kreeg hij hier niet de juiste hulp. Er werd enkel (of in ieder geval te veel) gekeken naar ‘de alcoholist’, waarbij men zich nooit heeft afgevraagd waar mijn vaders gedrag nu eigenlijk vandaan kwam. Mijn vader is net als ik een moeilijke prater als het op gevoelens aankomt. Hij had iemand nodig die verder keek dan zijn verslaving, maar dat is helaas nooit gelukt.
De dood van mijn vader heeft bij mij veel schade en vragen achtergelaten. Om mensen zoals ik een luisterend oor te bieden ben ik mijn verhalen op gaan schrijven in een blog: “Het dagboek van een Eenling”. Ik hoop de verhalen die ik hier publiceer uiteindelijk in boekvorm uit te brengen. Zo kan ik mijn ervaringen die ik door de jaren heen heb opgedaan delen en hopelijk anderen inspireren, want niemand hoort hier alleen voor te staan!”
De blog van Yalisa vind je hier.