Al enige tijd geleden, op 23 mei 2017, werd door het Openbaar Ministerie bekend gemaakt dat er een DNA-verwantschapsonderzoek wordt gestart. Dat wil zeggen dat men wordt gevraagd om DNA af te staan aan het Openbaar Ministerie om zo een verband te vinden tussen de DNA-donoren en een verdachte. Maar wat zijn nu de juridische gevolgen?
Door Sam van den Akker
De casus die aanleiding gaf voor dit onderzoek is de dood van de elfjarige Nikki Verstappen. De jongen werd levenloos aangetroffen na op kamp te zijn geweest met school. Het NRC meldt dat het Openbaar Ministerie vijftienduizend mannen wil gaan oproepen voor onderzoek. Het Openbaar Ministerie hoopt zo de zaak op te lossen. Hoofdofficier Roger Bos debiteerde de eventuele verdachte al dat hij zich zorgen moet gaan maken.
Het DNA-onderzoek is -geheel conform artikel 1 Sv- geregeld in het Wetboek van Strafvordering. Artikel 151da Sv biedt de bevoegdheid voor de officier van justitie om een DNA-verwantschapsonderzoek te bevelen ten behoeve van het onderzoek. Nu het bevel is gericht aan derden in de zaak Nikki Verstappen, kan er slechts materiaal worden verkregen met schriftelijke toestemming van die personen (151da lid 2 Sv).
De derden kunnen aldus niet worden verplicht. Toch is daar een uitzondering op (voor de rechtenstudent zijn uitzonderingen meer regels) indien het een minderjarige betreft en hij verdachte wordt van bepaalde misdrijven. Dan kan de officier na een machtiging van de Rechter-Commissaris hem verplichten celmateriaal af te staan. Lid 3 eist een achtjaarsfeit of andere bepaalde misdrijven indien een DNA-verwantschapsonderzoek is gewenst.
Een dergelijk onderzoek bereikt veel personen, in de zaak Nikki Verstappen is gegokt op vijftienduizend mensen. Het zal dus niet onwaarschijnlijk zijn dat er een hit uit het onderzoek komt. Verder zal er mijns inziens veel respons zijn van de opgeroepen personen; de zaak speelt zich compleet af in de media en dat voert de druk aardig op, verder is het in je eigen belang om te komen indien je je niet bij voorbaat al verdachte wil maken.