Volgens Van Dale is ‘mierenneuker’ een synoniem van muggenzifter en muggenziften betekent dan weer aanhoudend zeuren over onbelangrijke details. Volgens de Hoge Raad is het in bepaalde gevallen niet strafbaar om een agent een mierenneuker te noemen, bijvoorbeeld wanneer het niet als een belediging wordt geuit.
Mierenneuken is niet chique, maar dat heeft meer te maken met het woord zelf dan met de betekenis die er doorgaans aan wordt gegeven. Muggenziften zal voor muggen ook niet aangenaam zijn. Ik vind iemand een mierenneuker noemen in sommige gevallen zelfs eerder een compliment dan een belediging.
Als ik het woord ‘mierenneuken’ hoor, denk ik automatisch terug aan de tentamenweek van eind januari 2013. Ik deed die week een tentamen Grondrechten en een tentamen Constitutioneel recht. Allebei met meerkeuzevragen. Nadat het voorlopige antwoordmodel op Studienet was geplaatst, barstte zoals gewoonlijk de discussie los. Maar wat er bij Constitutioneel recht gebeurde had ik nog nooit meegemaakt! Twee uurtjes niet kijken op Studienet en er waren gemiddeld 25 reacties bijgekomen. En dat tot vier dagen na het plaatsen van het antwoordmodel. Zestien van de vijfentwintig meerkeuzevragen werden vurig tot op de letter onder de loep genomen. Mierenneuken pur sang. En het waren heus niet alleen juridische argumenten die je toen om de oren vlogen.
In beide tentamens zat een vraag die wat mij betreft – nog steeds – op taalkundige gronden mag worden afgekeurd. Het woord ‘extra’ in de zin ‘er zijn geen extra afwijkingsmogelijkheden nodig’ geeft aan dat er al afwijkingsmogelijkheden zijn, bijvoorbeeld. En er is ook echt wel een verschil tussen ‘verklaren’ en ‘opheffen’.
Zout op alle slakken leggen, zelfs als het geen juridische slakken zijn, is onvoorstelbaar leuk. Een komma meer of minder kan iemand het leven redden (Let’s eat, grandpa! vs. Let’s eat grandpa!) en daarbij heb ik docenten zó vaak horen zeggen: ‘Ja, maar dát staat er niet,’ dat ik vind dat we dat andersom ook best mogen zeggen. Zo onbelangrijk zijn de details vaak helemaal niet en uiteindelijk worden we geacht de studie af te sluiten als ‘competente juristen die uiteenlopende zaken en problemen vanuit meerdere perspectieven moeten kunnen bekijken’.
Mierenneuken en muggenziften dus. Precies wat juristen doen. Al was ik in februari 2013 érg blij dat ik niet de examinator van Constitutioneel recht was.